Berdugo Dagiti Tagainep
Jovito, sika ti balabassit nga ari ti law-ang.
Iti igammo ket ti anak-ti-sal-it a mangpaksiat
Iti aliwaksay kadagiti isip nga agsasamusam
Tapno iti gunay ti gatilio ket ti umuna
Unay a pannakaidasay. Sa maikadua,
Sika a pagapuan ti poder kadagiti pakaasi
Ti bartolina ti di maaldawan a rabii.
Sadiay Fort Magsaysay nga ayuyang,
Sadiay ti rugi ti kablaaw ti babai kenka.
Kontra kadagiti amin a balikas ti wayawaya,
Kunana, ti babai a bassit a gigante
Iti amin a panagkusit dagiti nangisit
Nga ansisit, ti boneteda ket adda iti siitan
A barut, sa ti bitla a pananguy-uyot
Tapno dakami amin a nasipultiriro abuyot
Ket matda a maar-arakattot.
Aradasem amin a kalat nga adda
Iti karabukob, ket iti karakaram
Sadiay a di supiaten ti panagulbod
Tapno iti linged dagiti buteng, Jovito,
A berdugo, sadiay nga itabonmi ni Karen
Iti panagliput, sadiay a gaburanmi
Iti bingkol dagiti amin a ladingit.
Awan mabalin, kunami koma.
Kasta ti punganay dagitoy a duadua
Tapno iti panagsanud iti panagusig
Ket agbiagka iti naunday, Jovito nga asasino
A kasingin ti pannusa. Berdugoka a pudno.
Kettelem amin a klausula ni ayat,
Sandiam iti frase ti panagsiplag
Tapno dagiti agkabannuag a balikas
Para iti ili a dumawdawat iti kararag
Ket iti ngudo ti paltogmo a mapasag.
30 Agusto 2013
URRIAW KONTRA ESTAFADOR
Kenka a Perlas ti Daya: Sipud pay panawen dagiti pagapuan
Sika a nangisingay kadagitoy nga anek-ek, ibagam kadakami
Ti pudos ti urriaw. Aganikami met kalpasan ti gawat
Tapno kadagiti kumpay ken rakem ket idulin ti ritot' aliwaksay.
Kettatem itan ti esklabon tapno iti uni ti gimbal ket sadiay
Ti sala ti kaniaw a dakami a dumadangadang ti agsala.
Mairikus ti buyuboy, kas idi un-unana, ket iti kada lidok
Ket ti mabunniagan a wayawaya nga ita ket matagikua.
Ita ti rugi ti marcha, maysa a bassit nga addang agbalin
A riwriw, kas kadagit sangalaksa a bituen a mangdanggay
Kadagiti amin a pungtot. Saan ta saanen nga itulok ti kastoy
A kapay-an ti ili tapno ti anag ni ayat ket kukua laeng ti babai.
Agmarchakami tapno iti kada addang ket ti ir-iroken,
Adda ditoy iti narativo ti panagkuranges, kadagiti ubbing
Iti lansangan ti maudi a babawi. Sadiay, iti parke ti nakaidasayan
Ti namnamami, sadiay a pagungaren ti pinasagda a kari.
Hon, HI/
25 ti Agusto 2013
Sika a nangisingay kadagitoy nga anek-ek, ibagam kadakami
Ti pudos ti urriaw. Aganikami met kalpasan ti gawat
Tapno kadagiti kumpay ken rakem ket idulin ti ritot' aliwaksay.
Kettatem itan ti esklabon tapno iti uni ti gimbal ket sadiay
Ti sala ti kaniaw a dakami a dumadangadang ti agsala.
Mairikus ti buyuboy, kas idi un-unana, ket iti kada lidok
Ket ti mabunniagan a wayawaya nga ita ket matagikua.
Ita ti rugi ti marcha, maysa a bassit nga addang agbalin
A riwriw, kas kadagit sangalaksa a bituen a mangdanggay
Kadagiti amin a pungtot. Saan ta saanen nga itulok ti kastoy
A kapay-an ti ili tapno ti anag ni ayat ket kukua laeng ti babai.
Agmarchakami tapno iti kada addang ket ti ir-iroken,
Adda ditoy iti narativo ti panagkuranges, kadagiti ubbing
Iti lansangan ti maudi a babawi. Sadiay, iti parke ti nakaidasayan
Ti namnamami, sadiay a pagungaren ti pinasagda a kari.
Hon, HI/
25 ti Agusto 2013
ANONUEVO AND HIS FASCISTIC DEFENSE OF HIS TAGALOG
TROLLING ANONUEVO
By Dr Jose Dacudao, MD
Solfed Phil
(Note: This is Dr. Jose Dacudao’s response to Roberto Anonuevo’s attack on me and Dr. Ricardo Nolasco, the advocacy for multilingualism, and multicultural education. Let history be the judge for this continuing systemic exclusionary tactic of the supposedly ‘better brains’ of Tagalog aesthetics, like Anonuevo’s, a kind of aesthetics being passed off as Filipino, and ergo, ‘national’. Dr. Dacudao, a brain surgeon based in Davao City, is one of the leading lights on the movement for linguistic and cultural justice in the Philippines.)
Roberto Anonuevo is a member of the WIKA group, the Tagalista NGO that tried to use the Supreme Court in its campaign to totally replace English with Tagalog in our schools. If Anonuevo and his fellows have their way, they will extinguish every non-Tagalog Philippine language. Below is an article of his that used to be in the blogsite, that reveals the typical mentality of Tagalistas, and my comments. He personally attacks Professor Aurelio Agcaoili and snipes at Dr. Ricardo Nolasco; and also hits at multilingualism and Federalism. As a member of Save Our Languages through Federalism who advocates multilingualism and Federalism, I am obliged to state opposing opinions.
("Filipino at ang kaso ng multilingguwalismo," Nobyembre 4, 2008 ni Roberto Añonuevo)
(Nakakubli sa kalabuan ng ipinakakalat ni Aurelio Solver Agcaoili hinggil sa kaniyang akdang “countering tagalism and tagalogization.” Ayon sa kaniya, ang “Tagalogism is an attitude—a mindset that has trapped us into a belief of a Philippine nation-state as revolving around a center and only this center is important.” )
What else is happening? Professor Agcaoili is essentially correct.
(Tinatangka niyang destrungkahin ang pananaw na “Tagalog” at yanigin ito sa posisyon bilang batayan ng Filipino na wikang pambansa.)
Of course. If we non-Tagalogs do not start doing this, we will disappear as distinct peoples. Already, we have been marginalized, turned into second class citizens in our own places by the attitude of Tagalistas such as Anonuevo.
(Ang ganitong haka-haka ay bulaklak ng dila na nagpapalagay na dominanteng wika ang Tagalog, na nasa Imperyong Maynila, at ang Tagalog na ito ay nakaukit sa kamalayaan at kalooban ng bawat Filipino upang kumilos siyang parang robot na sunod-sunuran sa isang makapangyarihang sistema, sa pambihirang gahum na umiiral nang sarili, at nagtatangkang burahin ang iba pang taal na wika sa Filipinas.)
Anonuevo implies that there is no problem at all, that we should continue with the present system. This is typical Tagalista propaganda – nothing is wrong so do not advocate your language rights and right to exist as distinct ethnolinguistic peoples. In fact, anyone who approaches the minority status of the non-Tagalog languages of the Philippines pretending that there is nothing wrong has already revealed his adherence to Tagalog Nationalism, either consciously or not, since by default Tagalog Nationalism is virtually the only language ideology that is being propagated in our educational institutions and national mass media. He wants this condition to continue. He wants to maintain the idea that to be a good ‘Filipino’ one must be a ‘nationalistic’ Tagalog. Anonuevo and Tagalistas want this to be literally true, to replace every non-Tagalog citizen of the Philippines with Tagalogs.
(Kung ang “Tagalogism” ay isang uri ng saloobin, dapat ilugar ni Agcaoili kung ano ang pinag-ugatan nito. Ngunit mabibigo ang sinuman na pigain sa kaniyang artikulo ang ugat ng “Tagalogism” o “Tagalism” at kung ikokompara sa ibang kinabitan ng hulaping “-ismo,” ay kulang na kulang para tawaging ideolohiya, kung hindi man diwaing gumagabay sa kabuuan ng mga Filipino—nasa loob man o nasa labas sila ng Filipinas. Maiuugnay din ang “Tagalogism” sa “Tagalogization” na aniya’y “…is that long juridical, linguistic, political, economic, and cultural process that has made it certain that this trap, this temptation relative to the entitlement, privileging, and valorization of Tagalog, is going to continue to have its stranglehod over all of us, Tagalog and non-Tagalog peoples alike.” )
It seems that Professor Agcaoili incurred Anonuevo’s ire, by saying the truth. A man’s worth is often known by the enemies he makes. Kudos to Professor Agcaoili.
(Mapanganib ang ganitong mapanlahat na pahayag dahil ang “Tagalogization” ay ipinakita rito na sumasaklaw hindi lamang sa wika, kundi maging sa iba pang aspekto ng lipunan, at kung hindi susuhayan ng mga patunay ni Agcaoili ay mananatiling mito lamang na kaniyang inimbento para yanigin ang Tagalog na pinagbatayan sa pagbubuo ng isang wikang pambansa.)
As mentioned, if we non-Tagalogs do not do anything to shake the system, we will disappear. Most of the smaller groups are already ‘moribund’, as defined by UNESCO, ethnolinguistic groups defined by less than 300,000 spekaers. These are likely to die off in less than a hundred years. The biggest non-Tagalog ethnic group, the Cebuano-speaking Visayans, will disappear in about 300 years if present trends based on National Statistics Office surveys continue. Anonuevo, the language killer, regards the preservation of these languages apparently as dangerous.
(Hindi isinaalang-alang dito ni Agcaoili ang kasaysayan, at tila ba ang Tagalog ay lumitaw na basta-basta lamang.)
It is Anonuevo who does not have the proper historical perspective. Tagalog was enforced into our educational institutions only during WW2 by the Japanese colonial government, as a means to strengthen psychological control from Manila . That is how Tagalog ‘floated’ up. Before WW2, there was a flowering of literature in a variety of Philippine languages including Ilocano, Kapampangan, Cebuano, Ilonggo, and so on. Tagalog was merely one of the Philippine languages. Now if you don’t speak it, people like Anonuevo regard you as worth less than nothing.
(Kinaligtaan niya ang mahabang pakikibaka ng Tagalog hindi lamang bilang wika, at ang paglampas nito sa hanggahan ng pook ng Katagalugan upang magparaya sa buong bansa, at gamitin bilang tulay na kayang makapag-ugnay sa iba-ibang wika sa Filipinas.
Ito ang mito na kathang-isip ni Agcaoili at siyang ibig ihain sa lahat ng Filipino.)
Talking about forgetfulness, Anonuevo conveniently forgets the struggle of non-Tagalogs to survive the imposition of Tagalog Nationalism. We are in danger of disappearing, and it is even well-documented in National Statistics Office surveys that since WW2 the percentages of non-Tagalogs in the Philippine population have been steadily decreasing.
What do non-Tagalogs need Tagalog for anyway? We only need two languages to survive in the world, our native tongue which gives us our ethnic identity and which should be taught as special grammar and literature subjects in their traditional areas so they won’t die out, and English, the international language of science and commerce, which should be taught in at least the Science subjects, as more than 90% of new Science and technology is done in the English language.
We certainly can communicate with other Philippine ethnic groups in English and we did so during the American colonial period with no trouble at all, the way Indians until today use English to communicate with each other amidst the diversity of their languages. English functions as a socially leveling tongue in the Philippines, the use of which renders all ethnic groups socially equal for there is no ethnic group that claims an identity defined by English, the same way that French is used as a socially leveling tongue in parts of Africa, thus protecting small ethnolinguistic groups from extinction. English is also a necessary language for our overseas workers, and in science and commerce. The imposition of Tagalog among us has resulted only in a feeling of social inferiority among non-Tagalogs, a degradation of our education since our youth now find it harder to comprehend English Science and other educational books, and has also degraded our English language skills, so that our overseas workers find it harder to communicate abroad. These are the very same workers that keep our economy from collapsing. Without our workers’ knowledge of English, our economy would collapse.
Apparently what Anonievo wants is to idiotize and pauperize us, in his campaign to turn us all into Tagalogs.
(Ang “Tagalogism” na ginamit dito ni Agcaoili ay dapat ikinabit sa “Inglesismo” na uri ng wikang ibig gamitin bilang tulay ng pagtuturo sa lahat ng antas ng paaralan sa Filipinas. Ingles ang banyagang wika na malaki ang ambag upang makaligtaang linangin hindi lamang ang Filipino, bagkus maging ang mga lalawiganing wika—at kabilang na rito ang Tagalog—sa Filipinas. Ingles at Espanyol ang ipinakalat sa sistema ng edukasyon sa bungad ng siglo 20, at naglagay sa panganib ng pagkabura ng kapuwa wika at kultura ng iba’t ibang lalawigan. Ingles ang humalili sa Espanyol at ang ginamit sa Kataas-taasang Hukuman, na pawang Amerikano ang mga mahistrado maliban sa punong mahistradong Filipino. Ingles ang bumahang teksbuk at aklat na pawang inangkat mula sa Estados Unidos, at kakaunti pa noon ang mga babasahing nasusulat sa mga taal na wika sa Filipinas. Ingles ang ginamit sa Unibersidad ng Pilipinas—na paaralang tinutustusan ng estado—at napailalim ang Tagalog sa larangan ng wika ng pagtuturo. Noong bungad ng siglo 20, ang bakbakan ay mauuwi sa panitikan, at nagbigay ng mabuting halimbawa ang mga Tagalog kung paano mapananatili ang kanilang wika, at iyon ay sa pamamagitan ng pagsusulat at paglikha ng iba pang uri ng sining. Sa ganitong lagay, hindi tumupi ang mga manunulat na Tagalog, at patunay ang kanilang mga akda kung paano lumaban sa gahum ng Ingles. Totoong may iba pang lalawiganing wika, gaya ng Bikol, Ilokano, at Sebwano ang nakibaka laban sa Ingles at nagsikap mangibabaw. Ngunit ang mga dapat sanang tagapagtanggol nito—at kabilang na rito ang mga politiko at manunulat—ay sumanib sa Ingles imbes na pagyamanin ang kani-kanilang taal na wika. Taliwas ito sa Tagalog na hindi lamang ipinagtanggol ng mga Tagalog—bagkus kinakitaan din ng potensiyal ng ibang mamamayan—na may kakayahang maging lunsaran ng pambansang wika na magagamit upang pagbuklurin ang mga lalawigang dating binibigkis nang sapilitan ng Ingles. Ang Tagalog ay hindi dapat minamaliit bagkus dapat pa ngang papurihan, dahil kaugnay nito ang kasaysayan sa pagbubuo ng kabansaan, at paggigiit ng kalayaan, mula sa dikta ng mga pasimuno ng Ingles at banyagang edukasyon na ang tuon ay para sa ikagagaling ng merkado at gahum ng dayuhan.)
Anonuevo glorifies Tagalog and rants against English. He should seriously try unlearning all of whatever English he knows, and see whether or not people will understand him in the internet. The trouble is that he wants all of us to unlearn English too. That would not be advisable. If Anonuevo wants to make an idiot out of himself by unlearning all the English he knows, fine. Hopefully all other Tagalistas would follow suit. We should not.
(Hindi ipinaliwanag ni Agcaoili ang pakahulugan niya ng “Tagalog,” bagaman mahihinuha sa tabas ng kaniyang pananalita na ang “Tagalog” ay siya ring “Filipino” na lumalaganap ngayon sa bansa. Ang pagtanaw na “Filipino” bilang baryedad lamang sa “Tagalog” ay pailalim na panunuligsa sa Filipino upang hindi ito makatayo nang bukod sa orihinal na anyo at laman ng Tagalog. Ang linya ng pangangatwiran ni Agcaoili ay nahahawig sa pahayag ng sinibak na pansamantalang punong komisyoner ng Komisyon sa Wikang Filipino na si Ricardo Ma. Duran Nolasco, na ang “Tagalog” at “Filipino” ay iisang uri lamang alinsunod sa mga katangian nitong panggramatika, at kaya lamang nagkaiba ay dahil sa pagpapalit ng pangalan. Isa itong simplistikong pagtanaw, at pagtanaw na nagtataglay ng sadyang pagkaligta sa iba pang aspekto, gaya ng kasaysayan, konteksto, kaligiran, panahon, at siyang maaaring makaaapekto sa ebolusyon ng Filipino bilang wikang pambansa.)
Well, Anonuevo did not miss a chance to snipe at the patriotic Dr. Ricardo Nolasco, a better linguist than he is, and a man who sincerely wants to preserve the Philippine languages. Dr. Nolasco will be known as a hero by non-Tagalog Filipinos a hundred years from now, while Anonuevo’s name will be a forgotten nightmare. A man like Anonuevo who would throw potshots at a man like Dr. Nolasco who just lost his job in order to protect the ethnolinguistic identities of the peoples of the Philippines fully deserves to be sniped at as well. As said above, a man’s worth is often known by the enemies he makes. Kudos to Dr. Ricardo Nolasco. You have our eternal gratitude for your efforts in trying to save the Philippine languages.
Anonuevo also goes back to the old justification to impose Tagalog under the guise of the WW2 Tagalista cliché of ‘evolving Filipino’. This cliché which the Tagalistas of the past have gotten incorporated into the Philippine Constitution exists for that purpose alone, as a justification to impose Tagalog. The ‘Filipino’ that is being used in the school curriculum is nothing more than honey-coated Tagalog, with Tagalog grammatical rules.
Let us suppose that a Philippine President or future leader decides that in order to ‘evolve’ Filipino further, it should adopt Ilonggo Visayan grammatical rules, and even the Ilonggo sing-song intonation, which foreign outsiders seem to love listening to. This is not too far-fetched because the present honey-coated Tagalog Filipino has similar although not identical grammatical rules as Ilonggo Visayan and a lot of cognate words, such that it is generally easy for any real Tagalog to learn Ilonggo. I am sure the hypocritical Anonuevo will be the first to protest this new evolutionary trend in the Filipino language.
(Ang taguring “Filipino” ay hindi lamang “Tagalog,” at ang Tagalog ay hindi kayang kumontrol sa magiging anyo at laman ng Filipino. Ang mungkahi ng gaya niCarl Rubino na “muling pagsasabalangkas” ng Filipino bilang wikang pambansa ay isang magandang proyekto, ngunit ang ganitong mungkahi ay tumatanaw lamang sa wika na tila walang sariling buhay at nakatiwalag sa mga tao na gumagamit ng wika, at ipinapalagay na ang mga gumagamit ng sari-saring wika ay nagkakaisa sa pagsasaayos ng kolektibong wikang mahihinuhang may labo-labong gramatika at palaugnayan, at yamang walang isang wikang gagawing haligi ng pagpupundar, ay malayang isiping pagtatayo ng maalamat na Tore ng Kalabuan.)
Tagalistas like Anonuevo cannot even call a spade a spade. If Anonuevo were to enroll in a Linguistics program in any country except the Philippines (what irony) and insist that the present ‘Filipino’ is not Tagalog, he would flunk out. If ‘Filipino’ and Tagalog are mutually intelligible and are mutually unintelligible with all other languages in the Philippines , then they are the same language, and the other Philippine languages are not ‘Filipino’. Tagalog though may occur variants called dialects, one of which is the language that is being enforced in our schools as ‘Filipino’. ‘Filipino’ is a Tagalog dialect, mutually intelligible with all other dialects of Tagalog such as Bulaceno or Batangueno, and mutually unintelligible with Ilocano, Pangasinense, Kapampangan, the Bicol languages, the Visayan languages, and so on. If Anonuevo were to insist that to be a ‘Filipino’ one must learn to speak ‘Filipino’, then many citizens of the Philippines would not be ‘Filipinos’. This might look like a petty semantic problem, but it is not. Apparently, Anonuevo and other Taglistas want to achieve the ideal ‘Filipino’ by forcing all the future children in the Philippines to learn and speak nothing but ‘Filipino’, thereby effectively killing the Philippines’ ancient ethnolinguistic identities.
(Ang Filipino ay pagkilala sa kabansaang may iba-iba mang wika ay tinutuhog ng isang malaganap na wikang may sapat na malig na magagamit ng bawat lalawiganing wika at sa komunikasyon ng mga Filipinong maaaring ang kinamulatang wika ay wikang lalawiganin. Ang Filipino ay paraan ng pagtulay at pag-uugnay sa mga taal na wika sa Filipinas upang pagbukluran, habang masinop na nagbubukas ng pinto sa anumang internasyonal na wikang makapagdaragdag sa kaban ng pambansang talasalitaan, pahiwatig, diskurso, pakahulugan, gramatika. at iba pang kaugnay na bagay. Ang Filipino ay isang natatanging paraan ng pagsagap sa daigdig, ngunit paraan din kung paano titingnan ng mamamayang Filipino ang kaniyang sarili at ang kaniyang bansa.)
What Anonuevo means is that everyone should become a Tagalog in the national setting. As mentioned, if ‘Filipino’ were legally defined to be Ilonggo, which theoretically could happen as nowhere in the Philippine Constitutions does it say the ‘Filipino’ should be Tagalog, Anonuevo would be eating his own words and vomiting them out.
(Bagaman ang Filipino ay maipapalagay na “ikalawang wika” para sa ibang taga-lalawigan, ang pagiging “ikalawang wika” nito ay malayo sa kapuwa pakahulugan at karanasan ng pagiging “ikalawang wika” ng gaya ng Ingles na banyagang wikang ang Anglo-Amerikanong tradisyon ay kakatwa kung ilalapat sa kaligiran, konteksto, at diskurso ng Filipinas. Bukod pa rito, ang Filipino ay dapat sipatin nang higit sa saklaw ng lingguwistika, bagkus kaugnay ng konsepto ng pakikipagkapuwa, kabansaan, at kasarinlan.
Pinapatay ba ng Filipino bilang pambansang wika ang mga lalawiganing wika? Hindi. Ang palagay na ipinapaibabaw ang “Filipino” para patayin ang mga lalawiganing wika ay walang batayan, at magsisimula ito kahit sa talakayan, saliksik, at pagtatalong naganap nang itatag ang Institute of National Language (INL) noong 1936 para sa planong bumuo ng pambansang wika, at alinsunod sa itinatadhana ng Saligang Batas ng 1935. Mahalaga noon ang pagtataguyod ng pambansang wika, dahil ang Filipinas ay dumaan sa yugto ng digmaan at kolonisasyon, at tanging Ingles at Espanyol ang umiiral na opisyal na mga wika sa Filipinas. Ang pagpili sa Tagalog noon na magiging batayan ng wikang pambansa ay sumailalim sa pag-aaral, pagsasarbey, pagsusuri, at talakayan, kaya hindi makatwiran ang paratang ni Agcaoili na tila tunggak ang mga kasapi ng INL na madaling nilamon ng administrasyon ni Pang. Manuel Quezon.)
As usual, Anonuevo pretends there is no problem. He also again makes a statement that degrades English and promotes Tagalog. Anonuevo should try proving his own words by forgetting every English word he has ever learned and see if does not make him look like an idiot. He takes the chance to praise Quezon, one of the fathers of Tagalog Nationalism.
(Nakaligtaang banggitin ni Agcaoili na kaya pinili noon ang Tagalog na maging batayan ng wikang pambansa ay dahil ito ang pinakamaunlad na wika nang panahong iyon, mulang estruktura at mekanismo hanggang panitikan at paggamit ng malaking bilang ng mga Filipino, alinsunod sa itinatakda ng Batas Komonwelt Bilang 184. Mula noon, ang Tagalog ay lumampas sa dati nitong hanggahan at gamit, at malayang tumanggap ng iba pang salita, pakahulugan, pahiwatig, at diskursong nagmumula sa lalawiganing wika—sa kabila ng paggigiit na gamitin ang Ingles sa buong Filipinas.
Hindi rin totoong purong Tagalog lamang ang nanaig noon. Kahit sa kautusang ipinakalat ni Celedonio Salvador, na Patnugot ng Edukayon, noong 15 Nobyembre 1940, iminumungkahi ang pagpapalawak ng talasalitaan at wikaing idyomatiko, at ang ganitong kabigat na responsabilidad ay hindi lamang tinatanaw na para lamang sa Tagalog bagkus maging sa ibang taal na wika sa bansa. Kung nagkulang man sa paglinang ng ibang lalawiganing wika ay hindi dapat isisi sa Tagalog, kundi sa baluktot na patakaran at programa ng pamahalaang pumapabor sa paggamit ng Ingles. Nang sakupin ng Hapón ang Filipinas, ayon kay Teodoro Agoncillo, sinikap ng Hapón na palaganapin ang Nihonggo sa buong bansa ngunit nabigo dahil sa kakulangan ng mga guro at pagkatanto na ang banyagang wika ay mahirap palitan ang mga naunang banyagang wika bukod sa mahirap burahin ang mga taal na wika sa Filipinas. Nabatid din ng Hapón na tanging ang pambansang wika lamang ang kayang bumigkis sa kapuluan, at nagkataong nakapag-ambag na naman ang Tagalog. Kahit si Pang. Jose Laurel ay nakita ang kahalagahan ng isang wikang pambansa, lalo sa panahon ng digmaan, ligalig, at karukhaan, at ang wikang ito, aniya, ay magagamit upang magkaintindihan ang mga tao na nagmula sa magkakaibang lalawigan. Muli, hindi arbitraryo ang pagpili sa Tagalog bilang batayan ng wikang pambansa. Nagsagawa muli ng sarbey at pag-aaral at talakayan, at napatunayang Tagalog ang may pinakamabisang katangian para maging haligi ng wikang pambansa, na susuhayan ng mga taal na wika sa buong kapuluan.)
Naturally the Japanese wanted to promote Niponggo. But that does not change the fact that they promoted Tagalog as well, and it was only during Japanese times that Tagalog was first enforced in our Educational system. Tagalistas before WW2 could not do it because of strong resistance from the non-Tagalog peoples of the Philippines . Before WW2, Tagalog was just another Philippine language at par with Ilocano, Pangasinense, Kapampangan, and so on. Anonuevo should be transported in a time machine back to WW2 where he could lick the boots of the colonial Japanese authorities to lend credence to his words.
(Binigyan umano ng pitong dekada ang Tagalog, ani Agcaoili, na maging batayan ng pambansang wika ngunit nabigo ito at winasak pa umano ang milyon-milyong Filipino. Marahas ang ganitong paratang, at ang paratang na ito ay hindi isinaalang-alang ang mga panahon, kaligiran, at kontekstong pinagmulan ng Tagalog na dumaan sa mga digmaan at pag-aaklas; sa diskriminasyon ng Ingles, Espanyol, at Hapones; at kahit sa saliwang pagpapahalaga ng mga politiko at akademiko sa Filipinas. Kahit ang Kumbensiyong Pansaligang Batas noong 1971 ay isang madilim na yugto sa Filipino, dahil ang mga kalahok noon ay nais gawing pambansang wika ang Ingles na nabago lamang nang magprotesta ang mga aktibista at tuligsain ang gayong pakana ng mga demagogong politiko. Pambihira ang Filipinas na ang Saligang Batas—na pagbabatayan ng iba pang batas, kautusan, at kaugnay na patakaran—ay isinulat sa Ingles, at hindi nabigyan ng pagkakataon na gamitin ang Filipino na maging pangunahing wika sa gayong kahalagang instrumento. )
What’s wrong with having multiple national or official languages, including English? Nothing, and it has many advantages. Many countries have multiple official languages, including English, as for example in India. It’s high time the Constitution should be amended to one that recognizes multiple official languages; or none at all and leave the language issue to LGUs which no doubt would be prone to pronounce English as one of their official languages.
Koreans are even going to the Philippines to learn English. Anonuevo should go to the airport and wave a placard at every arriving Korean and rant at them at how evil English is.
(Totoo ngang nakasaad na ang pambansang wika ay kikilalaning “Filipino,” ayon Saligang Batas ng 1972, ngunit ang pagdurugtong ng pariralang “shall be evolved, developed and adopted based on existing native languages and dialects without precluding the assimilation of words from foreign languages” ay pailalim na pinahihina ang estado ng Filipino. Sa pananaw ng mga delegado, walang kakayahan ang “Filipino”—na parang nasa yugto ng pagkasanggol kahit marami nang napatunayan kung pagbabatayan ang mga palimbag na panitikan—at ang pambansang wikang ito ang sinusurot ni Agcaoili na nabigong magsilbi sa buong Filipinas. Ikakatwiran ng mga lingguwista at sosyolingguwista na kailangan ang estandardisasyon ng wika para maitaguyod ang ortograpiya, at makapaglaan ng unipormadong anyo ng mga sangguniang aklat. Ngunit malabo ang ganitong punto kung isasaalang-alang kung gaano kalawak ang nasabing estandardisasyon, na ang paglihis sa pamantayan ay maiisip na kakulungan kung hindi man patunay sa katangahan.)
As mentioned above, there is no provision in any Philippine Constitution past or present that says that the National language is Tagalog. Anonuevo would be the first to squeal foul if for example Ilonggo were suddenly defined to be the national Language ‘Filipino’. He cannot stomach the thought of any other language supplanting the Tagalog of his chauvinistic and racist dreams. This guy simply discriminates against all non-Tagalogs in the Philippines.
(Nilupig ba ng Tagalog ang iba pang wika sa Filipinas, ayon sa paratang ni Agcaoili? Hindi. Naging ahente ba ang Tagalog para durugin ang lunggati at simulain ng iba pang taal na wika at kultura sa Filipinas, ayon sa paratang ni Agcaoili? Hindi. Ang pagtanaw na nilupig ng Tagalog ang iba pang taal na wika sa Fiipinas ay ibang paraan ng pagsasabing napakahina nga ng mga taal na wika sa buong bansa at kayang diktahan ng isang wika lamang. Walang makinarya, kapangyarihan, at impluwensiya ang mga pasimuno ng Tagalog kung ihahambing sa panig ng mga tagapagsulong ng Ingles, dahil Ingles ay nakalusot na maging opisyal na wika at ginagamit sa iba’t ibang sangay ng pamahalaan, batasan, negosyo, at akademya magpahangga ngayon. Humina rin ang mga taal na wika dahil kulang ang mga manunulat at tagapagtaguyod nito, at isang sanhi ang penomenon ng tinaguriang “pagpapalit-wika” at may kinalaman dito ang gahum ng Ingles. Ang Tagalog kung naging batayan man ng Filipino ay isang pangyayaring dapat tingnan sa positibong paraan. Ang Tagalog marahil ang pinakaprogresibong wika na nangunang magbukas ng pinto para tumanggap ng malawakang pagbabago na halos ikalusaw ng sarili nito, ngunit ginawa iyon ng Tagalog hindi para sa mga Tagalog lamang kundi upang isilang muli sa ibang anyo at nilalaman sa pakikipagtulungan sa iba-ibang taal na wika, at maging batayan ng wikang pambansa. Ang tagumpay ng Filipino ay ngayon pa lamang nakikita, hindi lamang sa tradisyonal na mass media, kundi maging sa internet. Malayo na ang iniungos ng Filipino, at nilampasan na nito ang baryotikong komiks, at humahangga sa matatalim na diskurso. Sinusubok na ang Filipino sa iba’t ibang lárang, at hindi ako magtataka kung maging wika rin iyon kahit sa hukuman, negosyo, medisina, at akademya.)
Making a reaction to Anonuevo is admittedly a boring job, for he keeps on repeating the same stuff in various forms again and again. He once again pretends nothing is wrong with the system. Well two can play at that game. So I repeat, instead of imposing Tagalog on people who want to learn English, he should impose it on himself alone. This guy should really try talking laws, business, and medicine to the international community of lawyers, businessmen, and doctors only in Tagalog, and place a video of it in ‘you tube.’ However, I am afraid he would look like an idiot.
To my readers, even now, which paragraphs are you reading? The ones Anonuevo is writing in Tagalog or the ones I am writing in English?
(Ang nakapagtataka’ y ginagamit na dahilan ang multilingguwalismo upang buwagin ang naipundar nang tagumpay ng Filipino bilang wikang pambansa. Ang bersiyon ng multilingguwalismo na isinusulong ngHB 3719 (2008 Multilingual Education and Literacy Act) ni Rep. Magtanggol Gunigundo ay magpapalakas sa reenkarnasyon ng Ingles, at hindi sa mga lalawiganing wika, dahil wala itong itinatakdang sapat na pondo, impraestruktura, kawani, at iba pang bagay para sa pagbubunsod ng malawakan at sabayang pagpapalago ng mga taal na wika. Ang multilingguwalismo ay mauuwi sa laway, at animo’y nakatuon para sa itatatag na Federalismo—na ang bawat lalawigan ay makapagsasariling estado na bibiyak lalo sa Filipinas—at kaya mahihinuha ang pagpipilit na idikit ang wika sa usapin ukol sa kultura, heograpiya, politika, at ekonomiya. Kakatwa ito dahil ang Filipino, na mula sa Tagalog, ay laging sumusuporta sa pagpapalago ng mga lalawiganing wika at sa pagbibigkis ng mga mamamayan. Kung nabigo man ang gaya ng Komisyon sa Wikang Filipino noon at magpahangga ngayon ay maibubunton ang sisi sa marurupok nitong patakaran, programa, at pamunuang kulang sa bisyon at sigasig na paunlarin ang mga taal na wika sa Filipinas, at kabilang na rito ang mga punong komisyoner na sina Ponciano Pineda, Nita Buenaobra, at Ricardo Nolasco. Ngunit hindi ito kataka-taka. Ang nasabing Komisyon ay kulang din sa badyet, kulang sa mga dalubhasang kawani, kulang sa mahuhusay na pamunuan, kulang sa kasanayan, kung hindi man sadyang kulang-kulang, kaya ang nagiging silbi magpahangga ngayon ay maging katuwang ng Malacañang sa mga hakbanging pampolitika nito.
Pilit na pag-uuri ang “Tagalogisasyon” at “Tagalogismo,” at ito ang dapat tanggapin ni Agcaoili. Ang “tiranya ng Tagalogisasyon” at makamandag “na pang-aakit ng Tagalogismo” ay kathang isip lamang ni Agcaoili, at nababahiran ng lihis na pagbasa sa politikang pangkultura, at hinango sa diskurso ng Ingles na pilit iniaangkop bilang paraan ng pagtanaw at pagdestrungka sa Filipino. Na hindi makatwiran. Ang karanasan ng Filipinas ay malayo sa karanasang multilingguwal at multinasyonal na pamayanang nagaganap sa Europa, Afrika, at Amerika, at siyang ibig ipadron sa pagbasa sa karanasan sa buong kapuluan. Wala ring mabalasik na deskriminasyon at prehuwisyo na ipinataw ang Filipino na ikalulusaw ng mga taal na wika sa Filipinas, kompara sa nagaganap sa ibang bansa, kahit pa sabihing ginamit ang Filipino sa pag-aaral ng ilang lárang sa elementarya at hay-iskul. Ang realidad sa Filipinas ay Ingles pa rin ang ibig panaigin bilang wikang opisyal, na mapagbalatkayong taguri sa “wikang pambansa,” at ang pinakabagong halimbawa ay ang patakaran na tanging Ingles lamang ang dapat umiral sa Pamantasan ng Maynila, at gawing midyum sa pagtuturo ang Ingles sa lahat ng antas ng pag-aaral alinsunod sa dikta ngDepartamento ng Edukasyon. Hindi rin isinaalang-alang ni Agcaoili na ang migrasyon, urbanisasyon, at pagpapalit-wika ay kaugnay ng pagkamatay ng mga taal na wika, dahil higit na pipiliin na gamitin ang Ingles para mapangalagaan ang ekonomikong interes at seguridad pampolitika, o kaya’y para makaligtas sa deskriminasyon sa larangan ng hanapbuhay, gaya sa pagpasok sa call center at pagtatrabaho sa ibang bansa.
Matagal nang pinapatay ang Tagalog noon pa man kahit sa pagbasa ng kasaysayan, at kahit sa loob ng Maynila na ibig ay Ingles ang manaig sa edukasyon, negosyo, batasan, at hukuman; at ngayong narito na ang Filipino na naghahain ng pambihirang posibilidad bilang pambansang wikang makabibigkis sa mga Filipino ay isasalang muli sa marahas na bibitayan ng prehuwisyo at kaululan. Paunlarin natin ang mga taal na wika sa Filipinas; ngunit huwag naman nating patayin ang alimbukad ng isang wikang pambansa.
Ang paglingon sa ebolusyon ng Tagalog tungong Filipino ay makatutulong sa paglinang at pagpapayabong ng mga taal na wika sa Filipinas, at madudukalan ng aral at karanasan, ngunit hindi ito magaganap hangga’t patuloy na ginagamit na wika, diskurso, at pananaw ang Ingles para paikutin ang kapalaran ng mga Filipino.)
Anonuevo clearly does not believe in the present UNESCO International Year of Languages. Nor does he believe in the UN drafts that call for the promotion and teaching of the dying marginalized languages of the world, to which the Philippines is a signatory to.
In the above rambling paragagraphs, Anonuevo tries to troll the Gunigundo bill which he really hates not only because it rationally promotes English, but also because it mandates the use of non-Tagalog Philippine languages in elementary schools. This is something he cannot openly say. Tagalistas like Anonuevo will always be against elevating non-Tagalog languages to the status of Tagalog.
Anonuevo in his rant above manages to troll the Gunigundo bill, Dr. Ricardo Nolasco, Professor Aurelio Agcaoli, multilingualism, and Federalism all at the same time.
I use the word troll above, because trolling has nothing to do with right or wrong arguments, but about taking potshots at someone or something. At this end stage, Anonuevo is now venting his Tagalista ire on theGunigundo bill, Dr. Ricardo Nolasco, Professor Aurelio Agcaoli, multilingualism, and Federalism. What do they all have in common? They all are against the idea of Tagalog Nationalism and all promote the preservation of non-Tagalog Philippine languages.
Dr. Nolasco is portrayed as lacking in nobility. What baloney. How much nobler can a man get, endangering his life’s career for the sake of an ideal he and his Linguistics teachers in the USA believe in – to save the dying languages of the world?
Professor Agcaoili is misrepresented as having a hallucination. Coming from someone who writes rather incoherently, attacking someone of the intellectual caliber of Professor Agcaoili sounds downright funny, especially when he mixes it up with migration, urbanization, tirades against English, the evolution of Tagalog, the fate of Filipino, and pretends all the while that nothing is wrong.
What a remarkable trolling technique. Anonuevo should next go to India or Australia and tell the people there that they are idiots for allowing Federalism to split up their countries.
Open Letter to Rev Dr Shah
OPEN LETTER TO REV. DR. BRIAN SHAH
August 6, 2013
Rev.
Dr. Brian Shah
President,
Saviour’s Christian Academy
D.
Samonte, Laoag City, Philippines
Dear
Rev. Dr. Shah,
In
the spirit of fairness, we are writing this open letter to you, and we have it
made available to the public so that you can give a public accounting of what
you did to three of your students: Kleinee Bautista, Carl Andrew Abadilla, and
Samuel Respicio.
You
have done damage to the students, and you have done damage to the Ilokano language.
You
have done damage to the Ilokano communities all over the Philippines, and you
have done damage to the Ilokano communities in the diaspora to which we the
undersigned belong.
By your
action, Reverend Doctor Brian Shah, you have demeaned our sense of self, and
have veritably deprived us of the home of our souls, our Ilokano language.
We
would like you now to say in plain English what exactly you want to do with the
next Ilokano students in your school—the very school that you say “my school”—when
you hear them speak Ilokano.
Your
act of ‘advising’ these students to look for another school is expulsion. Let
us not go around the bush.
We
are writing this open letter as educators and academics in Hawaii, and as
advocates of cultural pluralism, linguistic justice, diversity, and liberatory
education—principles we believe are dear to you as both educator and person of
the cloth.
We
are also writing this open letter as former community members of Laoag City.
This city raised us during the time when our Ilokano language was valued by
educators like you, and when students were not expelled when ‘caught’ speaking
in the Ilokano of their homes and communities—in the Ilokano of their people
and their ancestors.
While
we are now based in Hawaii, we are working closely with our co-advocates in the
pursuit of these principles we enumerated not only for ourselves as Ilokanos
but for all our peoples in the Philippines.
Lately, we held the 7th Nakem International Conference in San
Fernando City, La Union to start a national, and hopefully, an international,
conversation on the mother tongue-based multicultural education now being
implemented in the Philippines. After almost three generations of having been
virtually deprived of our own Ilokano language in education and in other areas
of our public life, we thought that the MTB-MLE will show us the way to
becoming ourselves again, even as we are committed to building communities
within and outside our localities.
To
give context to this open letter, please allow us to quote from the mission
statement of your school: “(T)o provide our students with a balanced and
well-rounded education, develop them to their full potential, and nurture them
into good citizens, mindful of their responsibilities to family, society, and
country.”
We
list here several key questions that we would like you to answer in an open letter
as well. As educator and pastor, it is now your duty to give an accounting of
what happened to these three students you expelled because they spoke Ilokano.
First, when administrators and school
owners like you demand “respect for your school” from students by making them
speak English as soon as they get into your campus, will real and honest
communication happen? When told to speak English all the time, will students
like Kleinee, Carl Andrew, and Samuel—students in the threshold of
adolescence—ever have a “balanced and well-rounded education” as you claim in
your mission statement?
Second, when you deprive students of
their right to express their innermost—their most intimate—thoughts in the
language of their home and community, will they ever “develop (their) full
potential” as you claim in that same mission statement? Isn’t it that an
important aspect of human development is the affirmation and validation of what
one is—a validation and affirmation of his being and becoming—and that the
school is one of the means through which that act of affirmation and validation
happens? In your denial of the Ilokanoness of these students, do you think that
you will be able to develop them as full human beings?
Third, you talk about “(nurturing the)
students into good citizens, mindful of their responsibilities to family,
society, and country.” Do you think that by depriving these students of their
Ilokano language, they will become good citizens, citizens who are sensitive to
the diversity of their own community and their own country, and citizens who
will be able to give back to their own Ilokano people and to the peoples of
their own country?
We
have come to know of this especially difficult incident, made more difficult by
the fact that today, the Philippine educational system has embarked on
something that is right and fair and democratic, the education of our young
through their mother tongue. Your action is the exact opposite of this novel definition
of Philippine basic education. Now, you must account.
Finally,
we would like to ask: On what right can you claim that you “own” the school? We
have laws in the Philippines that define ownership of anything by foreigners,
and we would like to ask on what ground you say you “own” Saviour’s Christian
Academy?
As
Ilokanos from the diaspora but Ilokanos who trace their roots in Laoag City, we
believe we have the right to demand for answers to these questions we have
raised in this open letter.
Now
we invoke the justice of your God—the “Saviour” you refer to—for you to come clean with
the Ilokano people.
Very
truly yours in the faith,
Sgd. Aurelio Solver Agcaoili, PhD Sgd. Raymund
Llanes Liongson, PhD
Nakem Conferences International & Nakem Conferences International &
University of Hawaii-Manoa University of
Hawaii-Leeward CC
Honolulu, HI,
USA Pearl City, HI, USA
Subscribe to:
Posts (Atom)