INTRODUKSION ITI LIBRO, NAILANGITAN A GAMENG (Walter Baloaloa, TMI Global Press 2010)
ni Aurelio Solver Agcaoili
Iti pakasaritaan a literario a relihioso, adda dagiti tradision a nakapuon kadagiti meditasion ti tao iti relasionna iti Namarsuana.
Dagitoy a meditasion, kas koma ti nabileg a meditasion iti Qoheleth, nga iti maysa kadagiti mennamenna ni Reverendo Baloaloa ket dinakamatna nangnangruna ti kaadda ti panawen dagiti amin a bambanag, ket maysa a panangriing iti papel ti tao iti daytoy a dakdakkel a narativo ti kinaparsuana, ti relasionna iti mortal a biag, ken ti lugarna iti finitudo dagiti amin a gandat ken ambision, kasta met dagiti sirmatana numan pay dagitoy ket nagmaris a kas bullalayaw.
Adda panawen ti amin, kuna ti Qoheleth, nga isu met laeng ti maaw-awagan itan nga Eclesiastes.
Ket daytoy a panangipatigmaan—a nasamay met a leksion kadatayo tapno iti kasta ket maanagtayo ti kayat a sawen ti kaadda ti panaggibus dagiti amin a bambanag tapno iti dayta a panaggibus ket ti panangrugi manen, kas iti siklo ti biag a mangrugi iti pannakaipasngay sa agtunda iti isasaklang iti Dios, nga iti isasaklangtayo ket awit-awittayo ti maysa a namnama nga iti masungad nga aldaw, iti nairanta a panawen, ket mapasamak ti panagungartayo.
Iti panagbasbasak kadagitoy a mennamenna ti autor, malagipko ti naunday met a panawen a pannakisangsanggolko iti Namarsua, panawen a naibaut iti panagadal iti seminario, panawen kadagiti trabajo nga apostolado, ken panawen tapno analisaren no ania ti nakairantaak iti daytoy a biag.
Dagitoy a realidad ket dadakkel a saludsod a ti sungbat dagitoy ket klaro a maadaw kadagiti klarado a panangilawlawag ni Reverendo Baloaloa iti librona a Nailangitan a Gameng.
No iangkla ti diskurso ti libro iti dakdakkel a diskurso ti pakasaritaan ti literario a relihioso, agsublitayo kadagiti sinurat ni Juan dela Cruz, ni Theresa de Avila, ni Carlo Caretto, ni Thomas Merton, ken adu pay a relihioso a mannurat.
Kadagitoy a panagmennamenna, adda dagiti substativo a tema a sentral kadagitoy a sinurat.
Dagitoy a tema ket addaan kadagiti sentral a pangngarig a konseptual ken imahinativo, kas iti “cloud of unknowing”—ti ulep ti di pannakaammo—kadagiti sinurat ni Juan dela Cruz a mangipaspasimudaag ti kinali-ing ti biag ti tao, ti kina-li-ing ti ammona, ti pannakasapul nga agsanggir isuna iti misterioso nga ammo ti Namarsua.
Ken ni Theresa de Avila, ti panangipennek iti amin nga isip—ti panangisentro iti amin a biag iti Namarsua—daytoy ti bugas ti amin a kalat ti tao, ti kaibatogan ti amin a kinaasinnona, ti pakabuklan ti kinataona.
Kenni Theresa, masapul a paksiaten amin a banag a mangiwalin kadatayo iti panangtuntontayo iti dana nga agturong iti Namarsua.
Adu dagiti rason no apay a maiyaw-awantayo—kas iti pannakaiyaw-awantayo, no dadduma—uray no iti agmatuon, kas kuna dagiti adu nga Ilokano: maiyaw-awan iti agmatuon.
Adda rason kadaytoy a patigmaan: iti tropiko a lugar kas iti Ilocos, ken iti Hawaii a nakaisadsadan itan dagiti adu nga Ilokano, adda ti nakalawlawag nga init, nga, iti oras ti agmatuon, ket kalawagan iti amin a lawag.
Ngarud, awan rason a ti maysa a tao ket maiyaw-awan ta adda met ti lawag, ta makita ti dana, ta masierto ti papanan.
Ngem adda maysa a di nalawag: nga iti panangsurot iti dana, saan laeng a ti pisikal a lawag ti masapul no di ket ti lawag met nga adda iti panunot, ti lawag nga adda iti isip, ti lawag nga adda iti panunot.
Kas iti lawag nga adda iti puso.
Kas iti lawag nga adda iti barukong.
Kas iti lawag nga adda iti kararua.
Dagitoy a lawag ti masapul iti panangtunton iti naisangrat a dana nga agtunda iti maysa a biag a sinukog ken minarisan ti sursuro a ti laeng Sao ti Namarsua—ti Sagrado a Balikas ti Apo a Mannakabalin-Amin—ti makaited.
Iti maysa a vision—maysa a parparmata—sinaludsod ti Namarsua ken Tomas de Aquino no ania pay ti kayatna.
Kastoy ti insungbatna: Awanen, awanen, Apo, awanen, sika laengen ti kayatko.
Ammotayo a ni Tomas de Aquino ti maysa kadagiti higante nga intelektual iti pakasaritaan a medieval, ti maysa kadagiti sanggir ken teddek ti tradision a
Kristiano kadagidi a panawen.
Kayatna a sawen, naapit amin ni Tomas ti pammigbig.
Kayatna a sawen ket napasamak amin dagiti tinagtagainepna a masagpat iti adal, sursuro, ken ammo.
Ngem saan nga impagpannakkel daytoy ni Tomas iti Namarsuana ta ammona a no anian man ti naragpatna ket naragpatna daytoy babaen iti grasia ti Mannakabalin.
Kadagitoy a tradision a makitatayo met ti bugas ti kuna ti maysa pay a relihioso a mannurat: Saan a makaidna ti pusok, awanan daytoy iti talinaay ken talged, no daytoy ket saan a sika ti paginanaanna.
Iti kontemporario a tradision ti panangmennamenna ti pammati, napan ni Carlo Caretto iti disierto ti Sahara tapno sadiay, iti lengguahe ti ulimek ken panagmaymaysa, ket sadiay a denggenna, sadiay nga imudinganna, ti nabiag gapu ta makabiag, a Sao ti Dios.
Ken ken Thomas Merton, ni Carlo Caretto ket maysa met a nangato ti adalna—nagadal iti filosofia ket nagun-odna ti kangatuan nga aldaw.
Ngem iti maysa nga aldaw, natimudna ti awag—ti extraordinario nga awag ti Namarsua kenkuana tapno tallikudanna ti agdama a biag.
Ngarud, napan nagindeg iti disierto ti Sahara, kadagiti walangwalang a paset daytoy tapno sadiay ket agbalin a sapatero.
Ket iti nakisang ken napobre a biag iti disierto ket maimatanganna ti kaadda sadiay ti mangbitbitbit nga ima ti Apo a punganay dagiti amin a punganay ken tartaraudi dagiti amin a tartaraudi, ti Apo a pakabuklan dagiti amin a gandat, tagainep, im-impenen, an-anek-eken, pammateg, panagayat, pakabuklan dagiti amin a panagbirbirok iti kaipapanan, pakadagupan dagiti amin a panagkalkallautang ti kararua tapno iti kallautang, tapno iti walangwalang, sadiay, sadiay, iti walangwalang ti puso ken kararua, sadiay a makita ti rupa ti Namarsua, sadiay a matimud ti nakalimlimbong nga awagna kadatayo.
Kastoy met ti kapadasan ni Thomas Merton, nga iti rugina ket maysa met a profesor ti literatura.
Ngem iti baet dagiti amin a mortal a pammadayaw ken pammigbig ti gimong ken ti lubong, natimud ni Merton ti awag ti Namarsua, ti awag a sagrado, ti awag a binukel ti silensio, ti ulimek, ti panagmaymaysa, ti panagsolsolo a kadua ti makapunno a pannakikadua ti Namarsua.
Ket ti ulimek, dita, dita a naawatan ni Merton ti pakabuklan ti lengguahe ti Namarsua kenkuana: Umayka kaniak, umayka kaniak, ket iti ulimek addaak sadiay.
Kastoy ti gameng nga adda iti daytoy a libro a Nailangitan a Gameng.
Ti gameng ti pannakaamiris nga addatayo iti baet ti panawen ken purok, iti baet ti tiempo ken lugar, iti baet dagiti sanaang ken garakgak, iti baet ti bagi ken kararua.
Ti gameng ti pannakaamiris a saan laeng a ditoy a biag ti pakabuklan daytoy a biag.
Ti gameng ti pannakaammo, iti udina, a saan laeng a datayo ti umaw-awag iti Namarsua, a saan laeng a datayo ti mawaw, a saan laeng a datayo ti agur-uray a dumngeg kadagiti makabiag a Saona.
Nga adutayo nga umar-araraw.
Nga adutayo nga agur-uray.
Nga adutayo nga iti ulimek ket adda sadiay ti Apotayo a Namarsua, tapno iti dayta met laeng nga ulimek ket maited kadatayo ti pakabuklan ti Saona kadatayo.
Nga adutayo, kas ken ni Reverendo Baloaloa, kas kadagiti kas kenkuna, adutayo a mangpadpadas nga agimula kadagiti puspusotayo kadagiti nabiag a bukel ti pammati.
Nga adutayo a mamati nga iti panagrusing dagita a bukel ket ti maysamaysa a panagsampaga dagitoy—ken iti udina ket ti panagbungada tapno makaitedda iti baro a bukel tapno iti siklo ti panagmula ken panagapit ket maitukit ti bukel, santo agsaringit, santo rummuar iti daga tapno sarangtenna ti init, ti angin, ti tudo, ti bagyo.
Tapno tumibker daytoy.
Tapno makabukel kadagiti baro a bukel.
Tapno makaited kadagiti baro a bukel nga iti umno a panawen ket maitukit, santo maimula, santo agtubo, santo agsaringit, santo dumakkel nga agsampaga.
Nailangitan a Gameng: daytoy ti pakabuklan daytoy a libro nga umuna a produkto ti mennamenna ni Reverendo Baloaloa.
Maysa privilehio ti kaaddak iti umno a panawen ken lugar tapno maam-ammok daytoy a pastor ti arban.
Kunak a nairanrana ti panagam-ammomi.
Kunak a daytoy a pannakairanrana dagiti pasamak ket narigat nga ibuksilan no kasano ken apay.
Ngem kas kuna met ti Sagrado a Balikas, awan ti ‘no apay’ a di ammo ti Namarsua: nga amin a ‘sarita a mainaig iti apay’ ket ammona, nga ammona dagiti rason, nga ammona dagiti amin a gapu, nga iti imatangna ket dagitoy bambanag a narigattayo nga ibuksilan ket lohikal dagitoy iti imatang ti Namarsua.
Ngarud, maysa a darikmat ti grasia daytoy a panagkrus ti danami ken Reverendo Baloaloa, panagkrus iti dana a nagtunda iti daytoy a pananakabukel ti datonna kadatayo a Nailangitan a Gameng.
No comments:
Post a Comment