90,000 a hello a mapan idiay Mars

90,000 a Hello ti Mapan idiay Mars

Radio telescopes on Earth will beam 90,000 messages to Mars on Friday to commemorate the launch 50 years ago of the first robotic probe to visit the planet., Irene Klotz, "Earthlings to send 90,000 hellos to Mars," Reuters, 27 Nov 2014. 

Anansata ti pay agkir-in ti tao
tapno koma sagidenna ti kaawan
iti daga, daytoy a Daga
a ti piskel ket adda a mailako
kadagiti makabael a gumatang.
Uray pay ti panunot kas ti buteng,
dagitoy ket ar-artiok kadagiti sinandios,
isuda nga agtagikua kadagiti amin a libunglibong
tapno ditoy ita ket ti panagarapaap
iti sabali a planeta a sadiay
ti biag dagiti addaan biag
ket mataginayon.

Isu a kastoy ti aramidentayo,
datayo a taga-Daga a di met mangtagikua
iti daytoy: ipatulodtayo ti 90,000
a hello, ti isu met laeng a panagmag-anka
kadagiti siudadano iti ballasiw a lubong.
Namak pay no adda agindeg sadiay,
aduda a kas kadatayo,
ngem addaanda iti kinalinteg,
talinaay, bileg iti panagparnuay
iti metafora dagiti saduday
tapno kadagiti linabag
ket makitadatayo, maammuanna
ti maminribo a kinakurapay
manipud sellang agingga iti puso,
manipud bulsa agingga iti apro.
Mangurkuranges, kunada,
ket pakapilawagan dayta,
a kasla ketdin ti panagsagaba
ket gusto, kaay-ayo, wenno mutia
a kadagiti sabunganay ket matnag
iti agsapa nga agsampaga dagiti agbukar
a karakara.

Daniw para iti kabsat a pinatay ti bileg

Duapulon a tawen ita a sardam. Ditoy a naibisibis ti daram. Nakikammaysa dagiti asugmo kadagiti naganus a bulong ti tabako. Kalaegan itan nga aruyotan dagiti tedted ti idatonko a kandela. No koma laeng agkalaegan met ti lagip. No koma laeng kas ti sugat, agpiglat. Anansa ta agsubli ita ti bursi, dumegdeggang ita ti dara ti lagip. Piman, addaka ngata koma a kaduak nga agtaltalaytay iti tambak ti bisin. Addaka koma ngata a kaduak a makitagtagay iti rigat wenno kakinkinnatawak no padpadasenta nga iwallages ti puon dagitoy a kinakurapay a nariinganta. Daniel Nesperos, 22 Nov 2014, iti kabsat. Manipud iti FB-na. 

Five years of Ampatuan and nothing

ORDINARY TEACHER'S NOTES. 23 NOV 2014. SUN. N1.
Five years of the Ampatuan massacre and nothing. Zilch. Zero. Ibbung. Nunca.

A DEAR friend, Attorney Romel Bagares, reminds us of that horrific act of a regime known for impunity: the Ampatuan Massacre.

Even the dreaded Marcos Dictatorship or whatever it represented in history in our most recent history did not have that sense of the tragic. The Arroyo Regime had that, Gloria Macapagal Arroyo enabling the Ampatuan to claim that part of the country as their fiefdom.

It is the same claim of contemporary political leaders to claim a piece of earth under the Philippine sun as their own, and guarding that piece of earth fiercely with their deceptions, ruses, and donations for basketball courts, waiting sheds, and what-not, and putting up their own billboards and tarpaulins alongside these projects and saying that so-and-so donated this waiting shed good for waiting cows and waiting people with mindless brains.

In the Philippines, there are two kinds of lawyers.

First, those who understand the substance, and thus, the spirit of the law, and deploy this understanding to effect justice.

Second, those who understand the ways to circumvent the law, and thus, become instruments for justice to be delayed, and thus, effectively denied, by invoking useless technicalities in an effort to free the non-so-innocent so that in that newfound freedom, they continue to roam the earth scot-free.

Five years of Ampatuan, Dear God of Justice, is not purgatory.

It is Hell, infierno, the wrong end of justice in da Filipins.

HON/

Baro a Mannaniw-- DANIW

Baro a Mannaniw

Sursurotek ita ti tema

Ti pannakatnag da Camus ken Sartre

Iti saning-i dagiti binatog

Nga adda iti barukong dagiti duduogan

Ammok a diakto manen makagatang

Iti ayat iti tarabiit a pitik ni lagip

No dagiti maipusing a babawi

Dinakto aliawen

Pannakalmesko iti mangrabrabii a tagtagainep

Agsubliakto a matnag iti saning-i

Ti sinamar kadagiti mabuniagan

Iti nagan ti langit

Tapno itedkot’ bendision

Ti makipagnanaed iti agdama a temat’

Napabaro nga ibabangon

Ta di latta malipatan dagiti mannaniw

Panagkeppet ti busel a di nagukrad

Uray no naiyuper iti dara ti tapok

A pug-aw dudugel di nagteng a pantok

Ni malmalanga a lasag met

Ti tibbayo ni taktakuat

Gudasek maminsan pay

Biag kadagiti pluma ti panagsubli

Tapno matnagak lubong

Ti naruay a panaglibas

Iti siled dagiti linumoten a bara

Kas iti indayon no saan nga aglallay

Wenno no awan dumngeg iti lallay

Didanto manen aglako iti palpalakpak

Ngem takuatenta, baro a mannaniw,

Takuatenta  ti saning-i dagiti binatog

Nga adda iti barukong dagiti dudungsa

Tapno agsublita a dua iti pintas

AURELIO S. AGCAOILI

Published in Bannawag, Jun 1983/Revised for accuracy and prosody