Escuadron de la Muerte, 1

In span of seven years, from 2001 to 2007, Clarita Alia’s four sons were murdered one after the other apparently by Davao death squad but to this date none of the perpetrators have been arrested. Clarita said her son Richard, 18, was killed on July 21, 2001; followed by Christopher, 17, who was killed on October 20; then Fernando, 15; then Bobby, 14, on November 3, 2003 and Fernando, 15, on April 13, 2007. J. Tiangco, World News, April 7, 2009

 

Iti las-ud ti pito a tawen, uppat nga annak

ti indulinko kadagiti lagip,

 

ditoy barukong

 

kas kadagiti lua

kadagiti masukunsukot a tanem

dagiti uppat nga annak ditoy Davao

ti siudad ti malmalday a rikna

a nagdudupudopan dagiti saibbek:

 

panagsasaganad kas panagtutuon

dagitoy a kalbario nga iti barukong

ket ti babantot dagiti nagmanto a bangungot

 

a diak ammo ti puon ken gapu

malaksid laeng ti kinakurapay datao

ti kinakurapay dagiti bukod a sarsarita

nga iti puso ket inlakasa.

 

Ni Richard, disiotso iti tawen

a kabulig ti rigrigat, intumba

ti eskuadron ni patay iti aldaw

ti pannakigasanggasat.

 

Disiotso a tawen tapno iti agsayasay a dara

manipud kadagiti ubing nga urat

a di man laeng nakapadas

iti naimbag a gasat

wenno nasam-it a rang-ay

ket ti panagsubli

iti narugit a pitak.

 

Kasano nga itabonko dagitoy,

ibagam, ibagam O ili a Filipinas?

 

Kasano nga ilemmengko kadagiti suli

ti rabii a bilangek dagiti annak

a dati ket mangmangted kaniak

iti kari ti umadanin a bigat?

 

Kasano, kasano a tallikudak

dagitoy a dagensen, O kakailiak,

kasano nga awatek ti sursuro

nga iti kalawakaw nga ulo

ket ti pananglipat?

 

Saan nga agkurri ti rueda

dagitoy a kinaranggas

tapno iti sumungad nga aldaw

ket ti pannakaidumudom

manipud iti pantok ti kinaranggas.

 

Agpuligos kadi met tapno iti sumuno

nga ofertorio ti biag ti anak,

ken ni Christopher, quince,

ti mangaw-awit iti Mannubbot

iti Mangisalakan, ket ti pammadso

iti ubing pay a bagi ken lasag?

 

Iti ensayado a punial,

iti tirad ti limmandok a husga

a kadagiti annak ipakat:

 

bagsol ken Richard!

 

bagsol ken Christopher!

 

bagsol ken Bobby1

 

bagsol kadagiti amin a bagsol!

 

tapno ti maiduyok a ranggas

ti mangigibus iti maudi a panaas

iti kastoy nga inaldaw a panagbiag

a kamatem ti mataog a lak-amen

biroken kadagiti kalkalsada ti ili

 

ti maiyapuy samonto met biroken

pay laeng ti asin a maipinas

iti magao a panagkapuy.

 

Anian a kinakusit!

 

anian a kinagulib!

 

anian a kinapalangguad!

 

anian a kinatiri a kadagiti addaan

bileg ket ti mangted iti pananggudas!

 

Ket itan, daytoy:

 

ni Fernando, ti inaudi kadagiti ayat

nga iti talimeng ti kakaisuna a puso

ket ti bugbugtong itan a karayo.

 

Saan, dida man namakawan

dida ammo ti mamakawan

ken diakto met mamakawan

uray no ti panawen ket agtungpal

iti agnanayon a punsionanto

dagiti napadpaidaman.

 

Saan, saan ken Fernando,

ti ubing unay nga ayat

iti mapukpukawen a duduso.

 

Ngem ta, saanda nga inlisi

manipud iti demonio, kadagiti sairo

ti siudad ti Davao.

 

Saanda nga inyalikaka,

saanda namingga

uray no dagiti anghel dela guardia

ket ti naynayda a panagikanawa.

 

Impatlida ni Fernando, quince,

quince iti edad ti panagmalmalanga

isuna nga ubing dagitoy a saibbek

 

nga iti rabii ket diak man marnek

nga iti inna pannaturog ket masinga,

nga umanay a pakaung-ungtak kenkuana

isuna a kankanayon a mangibagbaga:

Ina, ina, mamakawanka, mamakawanka.

 

Kasano koma nga impennek

daytoy saibbek nga awanan aweng

awanan uni kadagiti rabii a naulimek?

 

Ngem piman ta ni Fernando

a bugbugtong dagiti buteng

isuna, isuna ti maisaruno iti bagsol.

 

Ania a turay, ania a bileg

ti adda iti eskuadron ni patay

ta iti kangitingitan dagiti leddaang

ket ti arinunos ti sabali pay?

 

Uppat nga annak

a mangitabon koma kaniak

iti panagrakaya ti naimut a gasat:

uppat koma a mangibaklay

iti lungon tapno iti panteon dagiti parbangon

nga iti matak ket dagiti pannusada umukuok

ibaklayda koma ti maudi a dagsen

ti bagik nga iti patay idaton.

 

A ngem ta mabatiak

a kaduak dagiti lulua.

 

Kaduak dagiti sangsangit

ken dagiti aliwit a nagpaiduma:

 

aliwit dagiti anniniwan a kadagiti sardam

umayda, tarabayendak kadagiti orasion

tapno maibuksilak dagitoy a duadua

tapno mabukelko ti parparmata

nga iti nagsasapalan dagiti rikna

ket mailangaak koma manen

dagiti isem kadagiti annak

uppatda dagitoy nga iti punial

ket ti pammadso ti bagsol.

 

Asinno a dios ti innak ita awagan?

 

Asinno a demonio ti innak kamangan?

 

Asinno, asinno a tao ti innak pagpaingan

tapno dumngeg kaniak

tapno kenkuana ipakitak

ti panagkalio ti barukong

ti panagbibineg dagiti bibig

ti panagkeppet ti aangsan

ti panaglusdoy dagiti amin a naregta a kari

wenno balikas ti pannakaisalakan?

 

Diak ammo no ania ti gatad

ti panangilasat iti bagi

manipud kadagiti traidor nga apres.

 

Agpaanudak lattan iti karayan

ti biag, sumurotak kadagiti alinuno

din sawirien ti ayus

tapno kadagiti tartaraudi ti panagtutuok

ket ti sumangpet a basbas ti bandos.

 

Aglayag ti bandos kadagiti langit

tapno iti lawag ti simmagaysay

a bulan ken ti masirayan

a dana ti tagtagainepen a kinalinteg. 

 

A Solver Agcaoili

Hon, HI/Abril 14, 2009