POSISION TI NAKEM INTERNATIONAL
Sungbat Kadadagiti Dua a Pakaseknan
Sabado, Mayo 31, 2013
Iti 2014 Kumbre ti
Sao nga Ilokano
High Point Boutique
Inn, Camp 7, Baguio City
Ni Aurelio Solver Agcaoili, Presidente
DAGITI PAKASEKNAN:
1. Sirmata
maipapan iti pannakaipromover, pannakasustenir, ken pannakausar ti Sao nga
Ilokano iti amin nga aspekto ti biag ni Ilokano iti man Filipinas wenno iti
sabali a lugar.
2. Pannakaitag-ay
ti Sao nga Ilokano tapno iti kasta ket mabaelanna a tutopan ti pannakasapul ken
pannakaaramat iti maysa a kontemporaneo a forma daytoy, maysa a forma a
mangibabaet iti pannakapartuat kadagiti nagduduma a diskurso a mangisarming
kadagiti nagduduma a padas ken kasapulan ni Ilokano iti uray sadinno a lugar
ken iti uray ania a kondision ti aginaldaw ken intelektualisado a panagbiag.
SUNGBAT ITI PAKASEKNAN 1:
Iti panagsirmata iti ‘pannakaipromover, pannakasustenir, ken
pannakausar ti ‘Sao nga Ilokano kadagiti amin nga aspekto ti biag ni Ilokano,’
importante unay-unay dagitoy:
1. Ti
kritikal a deskripsion dagiti agdama a corpus (wenno korpus) ti Sao nga Ilokano
manipud kadagiti amin a sors, a saan laeng a kadagiti nalatak ken popular a
pakaimalmalditan, pakaipekpeksaan, pakaiwarwaragawagan, wenno pakaus-usaran
daytoy no di ket kadagiti sabali pay a bubon ti panagammo nga Ilokano nga adda
kadagiti ig-igid.
2. Masapul
a maibilang iti daytoy a corpus dagitoy:
2.1. Dagiti
sors manipud iti kultura a popular a naimaldit (magazin, jornal, pagiwarnak iti
eskuelaan, sabali pay a kita ti warnakan).
2.2. Dagiti
sors manipud iti mas media (iti radio ken television).
2.3. Dagiti
sors manipud iti sosial media (Internet ken dadduma pay a forma).
2.4. Dagiti
sors manipud kadagiti profesion, pammati, grupo nga addaan interes.
2.5. Dagiti
sors iti uneg ti Filipinas.
2.6. Dagiti
sors iti ruar kadagiti diasporiko ken exiliko a komunidad.
3. Masapul
a maibilang ti evolusion ti Sao nga Ilokano iti pannakabukel ti maysa a
konsepto ti corpus a kontemporaneo.
3.1. Ti
evolusion manipud iti kaunnaan unay a forma daytoy, kas koma ti forma iti
Doctrina idi 1620.
3.2. Ti
panagbalbaliw daytoy a forma iti las-ud ti padas a kolonial nga Español.
3.3. Ti
panagbalbaliw daytoy a forma iti las-ud ti padas a kolonial nga
Americano/Americano.
3.4. Ti
panagbalbaliw gapu iti fuerza ti saritaan a hegemoniko a nasionalismo, agraman
ti panangkritikar iti influensa ti balarila a Tagalog (a naiyadaptar iti
Liwayway), ken ti panagbalbaliw daytoy iti iskizofreniko a pannakabalbaliw
daytoy a kas Pilipino/Filipino.
3.5. Ti
panagbalbaliw manipud kadagiti nagduduma nga inisiativa a mangisaysayangkat iti
nainwayawayaan a panagsirig iti nosion ken realidad ti nation, estado,
nasionalismo, edukasion, diversidad, ken demokrasia.
4. Importante
ditoy ti analitikal a pannakaadal dagiti panagbalbaliw ti Sao nga Ilokano
kadagiti naglabas a panawen, kasta met ti pannakaamiris kadagiti sirkunstansia
kadagitoy a panagbalbaliw.
5. Masapul
ditoy ti krisismo kadagiti internal ken external a faktor iti panagbalbaliw ti
Sao nga Ilokano tapno iti kasta ket mailugar dagitoy a panagbalbaliw, makita ti
akem dagitoy a faktor, ken maikkan iti kontexto dagiti kibaltang a naaramid,
singasing a maidatag, wenno panagatur a maisayangkat.
SUNGBAT ITI PAKASEKNAN 2:
Iti argumento para nesesidad ti baro a forma ti Sao nga
Ilokano, maysa a forma a maiyannatup iti
(a) kontemporaneo a padas ni
Ilokano,
(b) radikal a panagbalbaliw ti ammo
ken panagammo ni Ilokano, ken
(c) napardas a panagtaray ti
siensia ken teknologia a rumbeng laeng a kagiddanen ni Ilokano no mabalbalin
nasken ti panangbukel kadagiti premisa a mangitunda iti
kongklusion a nalawag ken nalawa, nawada ken mamagwada iti isip, ken
mangikarkari iti baro nga adal, baro nga ammo, ken nawaya a wagas ti panagsawar
ti managpartuat nga imahinasion ni Ilokano.
Ngarud, kastoy ti makunatayo:
(a) Saan
nga umdas ti dati nga alfabeto.
(b) Masapul
ti baro nga alfabeto a mangisingasing baro a posibilidad ti napabaro a Sao nga
Ilokano.
(c) Masapul
ti pannakaparang-ay ti agdama a forma ti Sao nga Ilokano tapno iti kasta ket
mabaelanna nga isarming ti
(c.1) agdama a padas ni Ilokano;
(c.2) panagbalbaliw ti ammo ken wagas ti
panagammo ni Ilokano; ken
(c.3) siensia ken teknologia a partuatenna,
wenno pakairamananna, iti man lokal wenno internasional a padas.
(ch) Saan nga agalumiim ti Sao nga
Ilokano a mangsango iti karit ti panagbalbaliw; ketdi, situtured daytoy a
mangakseptar kadagiti amin a wagas tapno iti kasta, iti konsentriko a
pamuspusan, taktika, istrategia, ken metodologia ket lallalo pay a mabaelanna a
pabaknangen ti lubong daytoy a Sao, maysa a lubong nga addaan iti autentiko a
kabaelan a mangisarming kadagiti amin a paniemna ni Ilokano:
(ch.1) napalabas-a-napalabas,
(ch.2) napalabas-nga-agdama,
(ch.3) agdama-nga-agdama, ken
(ch.4) agdama-a-masakbayan.
Kayatna a sawen, masapul a
sakbayan ti Sao nga Ilokano ti kapasidadna a mangibabaet iti kabibiag nga
Ilokano iti amin a tiempo ken amin a lugar.
Daytoy nga abilidadna a
managsakbay ti mangitunda iti daytoy tapno magtengna ti naitag-ay a saad.
Daytoy naitag-ay a saad ket ti
naturalesa daytoy nga agbalin nga universal a mangibabaet iti panagammo ni
Ilokano, panagammo nga addaan talek iti kabaelan ken addaan kasiguruan.
ASA/31 Mayo 2014
No comments:
Post a Comment