Narigat ti Mangidanem

Napintas sursuro daytoy a balikas a "Narigat ti mangidanem."

Natawidko kenni Manong Loring Tabin, maysa a pangamaen ken muhon ti Literatura Ilokana. Iti telepono a naimdengak dagitoy nasam-it a balikas, iti three-waymi ken ni Manong Terry Tugade, ni Manong Loring iti Salt Lake City, Utah, ket iti met South San Francisco, California ni Manong Terry.

Kasta kami ditoy: aggiinallawatkami latta kadagiti makaabbukay a balikas, ket masansan a siak ti maisagsagutan ta siak ti kadarrato a makapidut kadagiti nagkauna a wagas ti nasamay a panagisawang kadagiti kapampanunotan dagidi nagkauna a nabagbagas ken nabugbugas nga amang ngem dagiti parparawpaw ken pinaplastik a sasao dagiti kapada a mannurat ita, a, no di man pada nga ignorante iti pakasaritaan ti Literatura Ilokana, ken simamaag a dida ammo ti lablabidenda.

Daytoy panagbalinko a benipisiario ket maigapu iti substansia ti kananakem iti baetan dagiti nanakem a nataenganen iti biag ken dagiti agnaknakem pay laeng a kas kaniak. Maysa a kakaisuna a pakaidayawan ti pannakipulapolko kadagitoy a natakneng a mannurat iti Kailokuan, nga iti laksid ti yaadayoda iti ili, daytoy sa ketdi puersa ti inaldaw-aldaw a panaglangan kadagiti nakakaskas-ang a damag iti ili ti motor ti agnanayon a panagayatda iti kannawid, pagsasao, ken kailiantayo.

Ngarud saludarak dagitoy a pakapidpidutak kadagiti kakastoy nga adal a narigat itan a masikkarud wenno masalamaan kadagiti kabaddungalan a din makaammo iti pagsakduan kadagitoy a kinalaing ken kinatakneng ti panagpampanunot ken kinatao.

Kitaen dagiti kuaderno ket dita a makitak dagiti adu a naikur-it, dagiti idea a naadawko iti telepono, iti personal a panaggiinnuman idi naisar-ong ket dimmar-ay da Manong Loring ken Manong Terry iti kumperensia ti Nakem, ket iti panagbasbasak, manen ken manen kadagiti obrada, a, no nainkalintegan ti panagibaluar ket mayabay kadagiti partuat ti imahinasion dagiti adigi ti literatura iti Kailokuan ken iti Amianan.

Dagiti kuadernok ti umel a saksi. No basaek manen ken manen dagiti balikas, agsubli kaniak ti karayan dagiti timek a parnuayen ti pagsasao ket uray no dagiti dadduma a balikas ket diak pay idi nangnangngeg, kasla da man laeng natural nga adda iti utekko, kasla man laeng naimuladan idi iti bengkag ti lagip ti puli nga adda iti barukongko ken iti kararuak. Kasla da ayug a nangngeganen iti pannakain-inaw ket ti pannakaipasngay ket agsublida a kas sibibiag a kansion, kas ti kansion ti puli a di pay nangngegan ngem no mangngegan ket ammo a danggayan ti bibig ket mayesngaw ta mayesngaw a kas ingkaisigudan dagiti sao, dagiti prase, dagiti ayug. Anian, kunak, ket ulit-ulitek dagiti mahika nga adda kadagiti balikas.

Diak mauma a makisasao kadagitoy--kas ti diak met pannakauma a makisasao kenni Apo Juan SP Hidalgo, maysa pay a mannurat a pagtamedan. Iramanmo ditoy ni Apo Amado Yoro ket makunam iti bagim, naggasatkan, naggasatkan.

Kitaek ti aglawlako. Ingkagayen ti bantay ti Manoa iti sangok ti ubing a sipnget.

Narigat ti mangidanem, kuna manen ni Manong Loring. Agdengdengngeg ni Manong Terry iti sabali a linia, iti sabali a parte ti ili a nakaisadsadanmi.

Ania dayta a sao? Siak dayta, ti agnaknakem pay laeng a mangrugrugi nga umaddang a mannurat.

No ub-ubbing, saanmo a kariaren, kunana. Sa Tagalog, huwag mong patulan.

Wen, kuna ti maysa a timek iti sabali a linia. Awan la ngarud nakemnam, birokem pay laeng ti nakemna?

Kinitak ti bantay ti Manoa iti sangok. Agsaknapen ti sipnget.

Obligasion ti adda nakemna ti di agtangsit, ti di agkariar, ti mangngaasi, ti mangawat iti kasasaad ti di pay nanakman, ti mangted iti basbas tapno makapagnakemto.

Kinitak manen ti bantay. Inabungotanen ti ubing a sipnget ti agsarsaragasag nga imahe dagiti kayo ken kabakiran iti adayo.

Agawidak pay, kunak iti bagik, tapno mapanko ikammet a sidaen ti bulong a bawang nga inggisa ti adiek. Iti angot ti ginisa a bulong ti bawang, ammok ti maysa nga ammo: agsubli kaniak dagiti angot iti ili a nagadawan iti puot, iti nakem, iti isip. Iti panagkammet iti nalinay nga inapuy, bay-ak ti pannakilantip ti subok iti manglaglagip a panunotko.



A SolVer Agcaoili
UH Manoa

2 comments:

Anonymous said...

Ariel,
Agyamanak iti panangusarmo iti 'mangida--' ngem kayatko nga aturen ta MANGIDANEM koma a saan a MANGIDAMEN. Nabsogka la ketdi a 'nagsida' iti pinakbet! Dinamagko ken ni manangmo a Samar no 'mangmanganda' iti inabraw idiay Pagudpud ket nagkatawa. Inapuy kano ti kankanenda... Ala, agawaam ti agidasar kadagiti nabaknang a pampanunotmo. --Loring

Ariel said...

wen, manong, aturek. dios ti agngina.