Seremonia ti Batek

(Seremonia ti batek da Virgil Apostol, a pakairaman da Keone Nunez, Brian Quisquirin, ken ti adalan nga agbatbatek, Wai'anae, Hawai`i, Marso 10, 2007)


Iti Wai'anae, iti sakaanan dagiti palimed
ti turod, ditoy a maaramid
ti seremonia ti batek.

Dagitoy dagiti agbibiag:
ti mangngagas a local born, iti Los Angeles,
ngem tiniritirna ti dilana tapno maisawangna
iti Ilokano dagiti nagpukawen a darepdep ti puli
a nagkatangkatang kadagiti kaunasan iti Maui.

Iti isla ti puon dagiti dadaulo ti panagbatek,
isuda nga agtagtagainep kadagiti ubing a sirmata
para kadagiti dati nga agkabannuag a rikna.

Maikadua nga agbibiag ti adipen ti linteg,
isuna a paisuro ti turong ti pangpatit
a mangsugat iti kudil, mangibati ditoy
iti tinta ti lubong a bumasbassit.
Kaayan-ayatko ti maysa a Filipina iti Long Beach,
kunana, iti Hawaiian, nga ipatarus ti agsuksukisok
kadagiti pakasaritaan dagiti kaamaan iti Kailokuan
isuna a makaammo kadagiti eskandalo
ti rugso kadagiti agdakiwas a sellang
a sadiay, sadiay, iti tengnga dagiti mabatekan
a ray-a, sadiay nga agrugi
dagiti maudi a pammakawan.

Maikatlo ti adalan, ti markado a buyot
dagiti sagrado nga ugis, sukog, disenio
ken maris ti isip a kadaanan.

Alaenna ti kapas, tuyaganna iti alkohol,
ipulagidna daytoy iti kudil ti luppo
a manglanglangan iti rugso ti pagbabakalan
kadagiti puseg ti baybay iti laud
iti barukong ti aldaw iti nawasnay
a desdes nga agpangato
kadagiti agbambantay a turod
ket iti salamangka dagiti eksperto a ramay,
rummuar dagiti gayaman
rummuar dagiti gita kadagiti ngiwat dila
rummuar dagiti buaya a pangilan
kas iti buaya ken gayaman iti baag
dagiti bangbangolan idi ugma
isuda a nagtalappuagaw tapno saan a maanup
dagiti abuyot dagiti diosen a kayo, landok, puraw.

Maikapat ti Frances a retratista, dokumentarista
kadagiti panaginnala ti kudil ken tinta
ti anus ken regget ken ep-ep-epan a rikna
iti pakabuklan ti kararua nga agririing pay laeng
iti manglanglangan nga agsapa.

Siak, maysaak laeng a mannaniw kadagiti pasamak,
testigo iti berso kadagitoy
kasla asuk a darikmat ni ayan-ayat
ti kararua ken lasag.
Alaek ti kuadernok.
Iti linia dagiti paulo
nga aggiintar, inayonko
ti paulo ti seremonia ti batek ita nga aldaw.

Agpakadaak kadagiti agbibiag.
Iti baet ti bigat ken agmatuon,
birokek sadiay ti batekan a panagaray
manipud iti sugat nga awanan dunor
kas iti sinit ti init iti kudil ti kayumanggi
a panagaligagaw, iti ridep wenno puot,
iti sasainnek a di mabunniagan wenno iti lallay.
Iti freeway ti Kapolei, kamakamek sadiay
ti sirmata kadagiti suraten pay laeng a linabag
iti dandanin agligsay nga init
iti agrungrungsot a baybay.
Kas iti disenio ti batek: ugis, maris, sukog.
Ayna, adda met palimed a liday ti ay-ay
kadagiti ribo nga ulimek
iti ginget ti pannakapatit ti pagbatek
ken ti umel a panagannay.



A Solver Agcaoili
Waianai, Mar 11-07