Ti Sao a Di Malamut ti Aso

Isem-isemam latta ti dunor,
apirasen a kas maysa a batek.

No mabalin, saksiam ti panagaruyot
ti dara kadagiti kur-it ti mannurat
a saan met, isuna a kailiam koma itan
iti purok ken tanap dagiti makaay-ayo a linabag,
a ngem saan, ta dinaka met pinadanon,
dika maikari iti lubong a naragpat,
iti adalna, kas pagarigan nga inna ilalaaw
wenno ti sanikua nga adda iti bibig
a kadkadua ti parparawpaw.

Intarem dagiti sao a kas litania
iti managbasol a santo, di maisalakan
iti impierno ti pammadto.

Iti kaibuturan a maitugkik ti punial
ti prase ti mannurat a pimpiman:

daytay man nakadawat iti pamuspusan
ti agpalpalama iti panagrukbab.

Iti kaunggam, kitaem dagiti bulkan sadiay:
ti balikas nga im-impen dagiti rungsot tarigagay
pudot pasikal ti nakem panangan-andingay

iti rikna a mabibi: 'Anian a gasat,
anian a sinsinan a panagpalaem iti kapada
iti lubong dagiti agarrap nga agsapa
iti Honolulu kas met iti Manila
iti aminen a sulinek dagiti agsiuman a rikna
dagiti makikamkamalala a saguday ti sao
a naisangrat iti sangapada!'

Iti uniberso ti sao a maipasngay ti umsi
ket kastakami amin ditoy, iti paraiso
dagiti agkamata a metapora
dagiti agun-unnoy a nagtalappuagaw ita.

Naganandaka iti saan a sirok-ti-latok, kunana,
amin a balikas nga umukuok iti palimed
dagiti letra, kas iti alpabeto ti panagmaymaysa
iti siudad dagiti aso nga agmandi
wenno agpuerong
wenno agam-amangaw
tapno agbirok iti gita kadagiti espasio
iti baet dagiti kumbawa dagiti kapada.

Saan a bale ti panangirurumen:
adda ragsak kadagiti masirmata
a natibong a palakpak dagiti buyot
iti tabbaaw dagiti agbariwengweng a malem
nga orasan ti mannurat a di met saan
ti pannakailansa ti mapadso a nakem.

Agrapido ti aso iti di malamut a sao:
'awanan nakem, ulbod, aglastog, bulastog.'

Adu pay, kas iti duktor nga awanan nakem,
duktor kupongkupong, duktor sapsapo
ulaw, awanan iti simbeng ti isip.
A, kas iti kaadu dagiti bituen iti langit
a nakuyem iti Kalihi Uka a pagpaspasanaangan!
Sadiay nga agtigreka wenno agleon:
dayasan ti sugat iti diro't tagainep
nga il-ilalaen, iti urit ti daniw a pagrutingen.

Kadagiti bantay ti Makakiloka a makisao,
iti lengguahe ti ulimek iti pantok
nga ik-ikutan ti pul-oy, agsuek manipud iti tuktok
sa apirasenna ti muging ti kassangpet a di pinalaem
sa isagutna ti murmuray ti kas kenka a sampid
iti duogan a panawen dagiti babassit ngem nalalaing.

Balubal, kunam koma, a kas pangay-ayo
iti bagi. Ngem saan ta taul a taul ti aso
iti titulo dagiti salaysay a mangikankansion
iti ubbawmo, parparato ti kinatao
iti agdadap-ay a ma'o, agab-abungot, manglimlimo!

Ket ta, ania ngarud, dilpatan a ti sugat,
agararaw a ti katay a mangted
iti uray nagabay a ragsak.

Imbag la a pangpalag-an iti babantot,
babato a mangparegta iti panagarrakattot
a mangpanunot iti daniw a partuaten
manipud sisusugat a samiweng.


A Solver Agcaoili
UH Manoa/Marso 28-07