PARTE TI PANAGIYEBKAS-PART OF SPEECH IN ILOKANO--KDPY

PARSIAL A KODA NAARAMAT ITI DIKSIONARIO NGA ILOKANO AGRAMAN DAGITI PARTE TI PANAGIYEBKAS.

agg, aggapu: immun-una pay a naggapuan ti sao; pakaipungetan ti etimolohia (root word, stem)
aps, aposision, panangiyurnos kadagiti dua nga agpada a palikas, wenno grupo dagiti balikas a maymaysa laeng ti itudtudoda (kej. ni Gobernador Jose a mannakaawat)
ant, antonimo, kabarusngi iti kaiyulogan; kasupadi iti kaipapanan (antonym)
arg, argumento: ania man kadagiti klausula a pangnagan a derecho a mainaig iti paratignay, subjeto man daytoy, objeto a direkta, wenno objeto nga indirekta
blg, bilang, wenno numero: ania man kadagiti numero nga kardinal
dlt, dialekto (balikas a maar-aramat iti maysa wenno sumagmamano laeng a lugar; balikas a saan unay a nasaknap ti pannakausarna)
dpy, dadduma pay: mainaig ngem adda met dakkel a paggidiatan iti lexikon
dsg, dasigen: kitaen ti sabali pay a balikas tapno maawatan a nasayaat ti kaiyulogan ti agdama a balikas; ikumpara (refer to, compare)
enk, enklitiko: maysa a balikas a di unay maik-ikkan iti enfasis iti pannakabalikasna a gapu ti pannakaidekketna iti balikas nga adda iti masungadna; kej mangan + ak, manganak
erg, ergativo: maysa a balikas a mangibaga no asinno ti masarsarita iti transitivo a paratignay
etim, etimologia, wenno etimolohia; derecho a naggapuan ti sao (etymology)
exid, expresion nga idiomatiko: idiomatiko a pannakaaramat ti balikas, wenno frase (idiomatic expression) 
f, feminino, maipapan iti babai (feminine)
fig, figurativo (figurative)
fok, fokus: paset ti panarita a maikkan iti importansia, wenno prominensia, kas koma ti fokus iti aktor (agtigtignay), wenno iti pasiente (mapagtignayan)
fok-akt: fokus-aktor, fokus iti aktor: maysa a tipo ti fokus iti panarita a mangmangted iti importansia wenno prominensia iti agtigtignay; maisupadi daytoy iti fokus-pasiente
fok-pas: fokus-pasiente, fokus iti pasiente: maysa a tipo ti fokus iti panarita a mangmangted iti importansia wenno prominensia iti mapagtigtignayan
frs-ms, frase a mangsarsarita: maysa a grupo dagiti balikas nga mangsarsarita iti masarsarita (subjeto) (predicative phrase)
frs-pld, frase a pangiladawan: maysa a grupo dagiti balikas a ti ulo ket ti pangiladawan
frs-png, frase a pangnagan: maysa a grupo dagiti balikas a ti ulo daytoy ket pangnagan (noun phrase)
frs-prt, frase a paratignay: maysa a grupo dagiti balikas ti a bukbuklen ti maysa a paratignay (wenno ad-adu pay) ken dagiti balikas a nakasadag iti dayta a paratignay (kas koma ti objeto, pangumpleto, wenno modifikador (verb phrase)
frs-pyb, frase a pangabay: maysa a grupo dagiti balikas a ti ulo daytoy ket pangabay; frs-prb (sin)
frs-pyn, frase a pangyuna: maysa a grupo dagiti balikas a ti ulo daytoy ket ti pangyuna (wenno preposition)
frs, frase (phrase); maysa a grupo dagiti balikas a mangbukbukel iti maysa a konseptual a yunit 
gen, genero (gender): no ania ti genero ti termino, no kas pagarigan a nabatad daytoy, kas koma ti maskulino (m), wenno feminino (f); maysa laeng ti ipakita iti entrada, ket ti kadua a genero ket maipan iti utit ti entrada
hif, hifene: maysa a pangmarka a mangipakita ti panagtibnok ti dua a balikas; posible pay daytoy a wagas tapno maiyebkas ti sarimadeng (hyphen)
int, interrogativo: dagiti balikas a mangiyuna iti panagsaludsod (interrogative adverbs)
isl, islang: maysa nga informal a termino, wenno grupo dagiti balikas a mangmangngegan iti kalkalsada, kadagiti agtutubo, iti media, kultura a popular, ken sosial a media (kadagiti situasion nga informal), ken iti aginaldaw a panagbiag (slang)
kar, karaman (including)
kej, kas ejemplo, kas pannakaaramatna iti maysa a panarita (for example) 
klp, kultura a popular (popular culture including social media)
kom-l, komilias a panglukat (opening quotation mark)
kom-s, komilias a pangserra, wenno panerra (closing quotation mark)
kom, komilias (quotation mark)
kmp, kumplemento: balikas, frase, wenno klausula a mangumpleto iti kaiyulogan ti predikato; wenno maysa a pangiladawan wenno pangalan nga addaan iti isu met laeng a referensia iti subjeto wenno objeto
kmp-png: kumplemento a pangnagan, kej: Seminaristakayo. (Saankayo a  butangero).
kmp-pld: kumplemento a pangiladawan, kej: Napno dagiti kopita.
kop, kopula (copula)
lig, ligadura, sin panilpo (ligature)
lit, literal, kugnal nga ubog ti balikas 
m, maskulino, maipapan iti lalaki (masculine)
n, numero: mainaig kadagiti sabasabali a kaitutopan ti maysa nga entrada; kas koma: n1, numero uno, wenno umuna a kaitutopan; n2, numero dos, wenno maikadua a kaitutopan, kdpy.
nb, nota bene: importante a nota (note, note well)
obj-d, objeto a direkta: ti objeto a kasapulan iti paratignay a transitivo
ono, onomatopeia: pannakaforma ti balikas manipud iti aweng wenno uni 
pan-aprt, panarita nga awanan paratignay
pan-prt, panarita nga addaan paratignay
pan, panarita (sentence)
par, parapo (paragraph); sin bensa
pas, pasaludsod, wenno interrogativo (interrogative)
pau, pauni (consonant); nb, sin kaaweng (consonant)
paw, paaweng (vowel)
pgk, pagkumparaan, wenno ejemplo ti panagkumpara; iti kumpara iti maysa pay a balikas a lexikon iti daytoy a diksionario 
pgl, pangilasin (article, marker)
pgl-t, pangilasin a pangtao (personal particle): ni
pkb, pangikabit (conjunction)
pkt-p, panekket-palikaw; panekket iti sango ken ungto, ken panekket iti sango, tengnga, ken ungto (circumfix); var panekket-palikawkaw  
pkt-s, penekket-sango; panekket iti sango (prefix)
pkt-t, panekket-tengnga; panekket iti tengnga (infix)
pkt-u, panekket-ungto; panekket iti ungto (suffix)
pkt, panekket (affix)
pld, pangiladawan (adjective)
pna, pangsapasap nga awag (generic term)
pnd-dm, panandi a di makapagwaywayas (enclitic pronoun: -ak series, -ko series)
pnd-m, panandi a makapagwaywayas (independent pronoun)
pnd, (a pas) panandi a pasaludsod (interrogative pronoun)
pnd, panandi (pronoun)
png-pgk, pangnagan a pangkumpleto; pangnagan a pangumpleto (nominative complement; kej, siak, I am; datayo: we are; dsg ti pnd-m)
png, pangnagan (noun)
png-k, pangnagan a kumon (common noun)
png-p, pangnagan a propio (proper noun)
pos, posible (possible, but not certain; most likely)
prb-k, katipping ti pangabay a balikas, kas koma dagiti sumaganad: a, ania, bassit, -en, gayam, kadi, ket, ketdi, kano, koma, la, laeng, wen, sa, to
prb, pangabay a balikas; paraabay a balikas; tarabay a balikas (adverb): kej idiay, idi
prg, pangngarig, pagarigan, wenno figurativo a pannakaaramat ti balikas, wenno frase a mangar-aramat iti nasao a balikas (figurative)
prt-itr, paratignay nga intransitivo: maysa a paratignay a di makasapul, wenno di mangkidkiddaw iti objeto a direkta (intransitive verb) 
prt-tr, paratignay a transitivo: maysa a paratignay a makasapul, wenno mangkidkiddaw iti objeto a direkta (transitive verb)
prt, paratignay (verb)
psd, paniddaaw, pangsiddaaw a balikas (exclamatory word; expression; exclamation)
psp, pangsilpo; panilpo; sin. ligadura (ligature, linker)
pyb, pangiyababaan, wenno abreviasion (abbreviation)
pyn, pangyuna (sin, preposision; preposition)
red-p, reduplikasion a parsial
red-t, reduplikasion a total
red, reduplikasion: panagulit-ulit iti maysa, dua, tallo a silaba ti balikas, wenno iti sibubukel a balikas, tapno makaparnuay iti baro a balikas
sar, sarimadeng: karakteristiko ti panangiyebkas iti maysa a balikas nga agsardeng iti baet ti dua a silaba (glottal stop, glottal catch); hifene ti maaramat a pangmarka iti sarimadeng  
sin, sinonimo, kapada iti kaiyulogan; agkapareho iti kaipapanan (synonym)
sit, sita (citation, quotation)
tek, teknologia: naggapu ti maysa a balikas iti teknologia
trans, transliterasion: transliteration (iti etimologia)
spp, sabali pay a pangawag: referensia iti sabali a lengguahe iti Filipinas (another term: reference to another language in the Philippines), wenno lengguahe iti sabali a pagilian
uys, uyas: fenomenon a ti punget-a-ramut a balikas a mangrugi iti paaweng ken mangala iti panekket-sango a pamparatignay nga i- ket aguyas tapno makabukel iti aweng a ‘y’; iti kastoy a kaso, saan a mapukaw ti panekket-sango nga i-; ketdi, mainayon ti uyas iti pannakiyebkas ken pannakaisurat ti balikas
var, variedad, variant, wenno sabali pay a pannakaisurat wenno pannakaisao (variety)


No comments: