Ti Maikadua a Mea Culpa

Manila, Philippines--It was her second mea culpa, but this time former President Corazon Aquino said it in his presence. Ex-President Joseph Estrada said he felt vindicated . L. Salaverria, "Aquino says sorry to Estrada; concedes EDSA II a mistake," Inquirer, 12/23/08.  

Ikarkararagko a makapudno 
dagiti Filipino, kunam,
sika nga ina dagiti amin nga ina ti salakan
iti kaundayan a sipnget kadagiti kinelleng
kas iti kabakiran, kadagiti ili 
kas iti nakem ti pagilian. 

Awanankami idi ti pagpilian
iti panangisebba iti biag iti apuy
ti diktador ken ti babai a kakumplot
ken dagiti aminen a panagpagunggan.

Di umanay dagiti bituen ti naliday a langit
iti nalamiis a rabii dagiti pimmusay
a namnama ti ubing 
kas kadagiti agkabannuag a darepdep
ket ngarud, iti pannakisugal, 
intodomi amin kenka

dagiti amin a baraha ti pusoy
ken sinnunggo ken jakpat, 
iramanmo ti buhawbuhaw
ken dagiti sagsaggamaysan nga ararawmi
a kaing-ingasen ti burat.

Idi damo ket ti patpatiray-ok 
ti kinasayaat.

Idi damo ket ti padaya 
nga agnanayon
kadagiti nasasam-it a balikas, 
makapia iti agsaksakidul a bagi,
nagtagilasag iti abstrakto a biag
manipud iti daton ti mapadara a tarmak. 

Ania ngarud
ta sika ti kapisi dagiti rabii
nga iti saklot daytoy ket ti panggep a nasudi
para iti ili. 

Ania ngarud ta dimo ammo
ti agbirkog, iti sanikua 
kas kadagiti isem
ket sika ti makaammo 
no kasano a biagen
ti agbugbugsot a sangsangit,
dua a dekada daytoy
a panagpanes ti barukong
panangpanagan iti saem
iti baro a gimong. 

Kunam nga ikararagmo 
a makapudnokami iti dadaulo,
a kas iti kaaliado dagiti kabusor,
ideklarada ti sao ti diosda a mangkibkibur
kadagiti amin a kappia ken talinaaytayo.

Malagipmo kadi ti deklarasion
ti evanghelista iti Luneta a nagkuna, 
kas iti anghel
a guardia dagiti amin a di maguardiaan
a kinaatiddog dagiti ima,
ti mannanao a promotor iti panagkararag
iti laksid ti panagpanaas ti boksit
iti laksid ti panagdara ti rusok
inrakurakna ti kinapudno manipud iti boses
a nasinggit a ti markado a presidente ti manok?

Kas iti deklarasion ni Mike Velarde,
iti panangidiaya iti nasantuan nga ima
tapno ni Erap Estrada ket pagnaenna
ti dalan a silpo-ti-riro ti an-anusan lattan
a panagsagaba? 

Saan, saan nga iti kararag 
ti ayan ti sungbat dagitoy a babantot, 
presidente dagiti amin a namnamami idi.

Ti kinalinteg ket adda iti panunot kas iti aramid,
iti panaretokar kadagiti biddut dagiti mangmangkik,
isuda a no agparintumeng ket maawaganda amin
a santa maria a babassit, dagiti amin a virgen a nangisit,
dagiti amin a nazareno nga iti idda ket ti henesis
ti panagkusit a madagdagullit. 

Awan kadagiti dadaulo ti di nagkararag.

Awan kadakuada ti di nangipalnaad panagayat
iti ili kas iti amin a kakabsat.

Awan kadakuada ti nangliklik iti ostia man
wenno bendision ti kardinal dagiti rosas 
wenno padi dagiti tartaray a panagkamkamat
wenno ti panagdigosda iti benditado a danum
iti altar ti kinapalangguad. 

Ta kastoy ti areglo:

ti tanamitim ti signos ti panamati
a dagitoy ket imbaon ti nadiosan nga ari
ti langit kas iti impierno tapno iti panagkurri
dagiti diskurso ti padi ket ti panagkurriti
ti templo dagiti kararag kas ti panagserbi.

Ngem ta saan a kastoy ti kalak-aman
ti ili: 

matdakami amin a siudadano a mabisbisinan 
nga agbuybuya iti ladawan ti kinalabon:
ti gasut a baboy a maletson iti imatang ti Rizal
ti gasut a baka a maletson tapno maiparada
iti kaaduan, makitada ti parabur ti dios
a no mangted iti sungbat ket di met pampanay
ti nalimbong a kari ti presidente iti pelikula
iti umadanin a sipnget, ti karina 
nga awanan kinnabsatan iti panangitungpal iti linteg.

Ket ita dumawatka kenkuana iti pammakawan.

Ket ita ni kaano man dinakam dawatan iti pammakawan
dakami a nangted kenka iti karbengan 
tapno itundam iti ili
ti kasayaatan a kalak-aman: 

wayawaya koma
bukod a daga nga agingga ita 
ket ti dara ti kinelleng
iti Tarlac ti pakakitaan, 

panggedan nga agingga ita 
ket ti pannakilinnemeng
kadagiti bangkarote a pulis nga arabas
no kasta a pagsambuambuanda
dagiti tagilako iti igao kadagiti bangketa
ti rigat ken kinakurapay

makan nga agingga ita 
ket ti tedtedda iti Jollibee
wenno McDonald's
dagiti aglablabunan
wenno ti basura a manok
a ti naganna ket masapul a pagpagen
tapno iti karabukob nga agbalin
iti titilmonan. 

Kadakamika nga agpakawan, 
iti ili a binaybay-an, 

saan a ti manggulgulib a sao
dagiti di makaispeling 
iti panagpampamayan.

Ik-ikkan laeng ti regta 
iti tumeng ti mannanakaw.

Ik-ikkan laeng ti basbas 
dagiti presidente kadagiti panagkurimaong 
iti tengngat' aldaw

idinto ta dakami, 
iti tignay ti panagpadisi,
intedmi amin a bendisionmi 
kadagiti effigy a kaarngi ti dusngi

inurammi amin dagitoy 
iti sango dagiti altar ti poder,
dagiti barbed wire a ngirsi 
dagiti experto iti panagmasaker
iti man bagi kas iti anges
a dagiti obispo ket matdada 
a nakamattider
dagiti hose ti bombero 
a no agpugso ket maiparusisi
ti pigsa kas iti kinatao
santo maudatal ti bugbugtong
a namnama iti nabara ken nadara
a semento iti Mendiola ti panagpullo.

Saan a rumbeng daytoy, 
saan a maikanatad.

Iti panangsaranget iti mortalidad
ket ti pannakasursuro koma 
ti panangtalunton
iti dana nga iti umuna a gundaway
ket kasungani ti baliktad.

A Solver Agcaoili
Hon, HI/ Dec 22/08 



No comments: