(Para ken Joel Manuel, maestro ti ili)
Patgen a maestro dagiti an-anek-ektayo amin,
datayo a naparaburan iti talugading a mangikissiim
no ania ti sukog dagiti ayat kadagiti dadapilan
kas met kadagiti balitang iti Banna wenno iti amin
a purpurok dagiti kararuatayo a makasimsimsim
la unay iti naidumduma nga ayat dagiti kannag:
Umuna unay, pagyamanak ti panangilalaemmo
kadagiti titulo dagiti ayat nga adda kadagiti daniwko.
Kunam a maysaakon a makipagili iti lubong.
Ninanamko dagiti balikas, maestro. Inimasko man
ti panaglabay kadagiti nalimed a timek kadagiti insawang,
inggaok iti pinggan a ganggang a nakipaggarampang
iti garakgak dagiti beggang. Ruburob, kunadan sa
iti kasta, kas iti panagruburob met ti nakem
nga agkawili no pumanaw. Kasta, kasta
ti panunotko, maestro.
Nagtalakias ti bagi a sumuko kadagiti poder
ti panawen. Ngem siririing a kankanayon ti lasag
a linukag dagiti espiritu ni ayat, ti bannawag
iti Banna ni ayat, amin a Banna, ti Banna iti panunotmo
wenno ti Banna iti ginnasanggasat kadagiti makabiag
a balikas,
daytay awanan timek wenno rima,
awanan iti alpabeto wenno alibata,
daytay balikas kadagiti imas ti tupig
a maidiaya kadagiti sibibiag ken
kadagiti napanen
iti sabali a biag,
daytay balikas nga agindeg
kadagiti sardam ti panagrugso dagiti rikna
a managdakiwas,
daytay balikas dagiti ayat iti takiag
a maidiaya iti agdudungsa a malem,
wenno nasapa pay laeng a rabii iti lenned,
wenno tay agsapa iti allawig a narungsot
ket iddepenna ti agbambantay a temtem,
daytay balikas ti lagip ti ubing
kadagiti sinublan wenno panagtambotambong
wenno panagparadusdos wenno tay makapnek
nga angot ti kaad-adaw a tagapulot
nga iputipot ti tamudo a pangikur-it
iti man pitak wenno iti tapok ti kuaresma
ti maipapan ti adu nga ipupusay ken panagungar
ti ili a nagnakman wenno
ti ili a nakakugitan ti rikna
ti ili a pinanawan ngem kadarrato a suksuknalan
kas iti isusuknal iti templo dagiti titulo ni ayat
kas iti isusuknal iti sakramento dagiti sasainnek
kas iti isusuknal iti bagnos dagiti bannawag
a partuaten iti panid dagiti tawen
a panaglangan ti rikna wenno
dagiti daniw a gumawgawawa
a maikur-itkur-it,
daytay balikas
iti panagbunniag kadatao, maestro,
a maysaakon a makipagili iti lubong.
Nagimnas a balikas, ket pagyamanak
ti nakalemmeng a pammati kadagiti di mangar-artiok
nga ayat. Dokumentado dagitoy, maestro,
ket dimo kadi itan ibabawi. Aglapunos ti puso
kadagitoy a ganggannaet a rikna,
sappuyotendak nga ilili
iti angin a makapabang-ar ditoy adayo a lugar,
milia-milia a panagaskaw ken panagagpang
kadagiti mangliwengliweng a taaw
dagiti bambanag a babantot met laeng,
kas iti daniw a di maisurat
kas iti lagip a di makaidna
kas iti panagyaman a naladaw a nayebkas.
Makipagiliakto man iti lubong,
adda met lubong iti ili a naggapuan, maestro.
Daytoy ti lubong dagiti agalla-alla nga isip,
agbirbirok iti inana kadagiti sangsangit ti ili,
iti kappia kadagiti kanalbuong dagiti adu a peggad
kadagiti layus, dawel, ken panagbaybay-a.
Anian!
Daytoy tay lubong dagiti balikas
a makaagas, mangisagut iti imbag
kadagiti sugat iti biag ken lasag ken anasaas
ni rangranggas, iti isip wenno iti pagilian.
Ditoy nga agwerret, maestro, ti pluma.
Ditoy a mangiputot ti kambas
kadagiti adu pay a saem a naganan
kadagiti adu nga eksena nga iladawan
kadagiti adu a lubong a mabukatan
kas iti panangbukat kadagiti baro nga uma
kadagiti turturod tapno
agbiag dagiti rangkis
agkanta dagiti tumaytayab
agsagawisiw dagiti masikog a pagay
agsala dagiti bugbugian a dalag iti waig
agulang dagiti desdes iti kapanagan
agpadaya dagiti amin nga agkanaganan.
Ala, leppasekon, maestro, ta makaaduakon.
Iti sumuno a surat manipud iti partuatek
a bannawag ditoy adayo a nakaipalladawan,
ibunannagkonto ti kapay-an dagiti exilo
a kas kaniak, dakami nga intalawataw
dagiti bituen a madi met nga agrimatrimat.
Siraraem ken sidadayaw,
Kabsat nga agsursurat iti daniw
Aurelio S. Agcaoili
Torrance/Palos Verdes/Redondo, CA
Dis. 26, 2004
4 comments:
manong A,
Nalibasanak kadagiti balikas itan, naan-annongan iti kinapudno ti isipkon, aya! dagitoy balikas ti kattigid, dida la punnuen ti utek, punuenda ti ili ta isuda ngamin aya ti ili a kayattayo nga agnaed iti isip ken ili met laeng a kayattay a pagnaedan.
Ala sige, Nagasat a Baro a Tawen, kaka! Iprintakto kadi dagitoy daniwmo manong, ta ne masapul didiay Pilot Youth Creative Writing Center dagiti ehemplo a daniw a pagadalan.
jbm
dear joel, patgen a mannaniw,
ala, adi, dika aglukluksaw kaniak. agpadata ti sasaaden ta agbalballasiwta iti adu a lengguahe. ti imasna ket ammota amin dagitoy a lengguahe ken ammota a sursuren dagiti dana nga agtungpal kadagiti di mabilang a posibilidadda. ngem, kas patigmaan, saan a mabalin a tallikudantayo--datayo a makaawat, datayo a nakariing, datayo a nakamurmuray--ti lubong ti lengguahe nga immuna a nagmulagatantayo. maysa a kinaimot daytoy, maysa a kinatraidor. dispensarem. ngem kastoy ti riknak kadagiti agin-iingles (wenno ania ditan a sabali a lengguahe) a mangtagtagibassit ti kabaelan ti lengguahetayo. masapul nga iti panagisurotayo iti panagsuratan ket addaan daytoy iti kananakem nga amin a lengguahe ket importante. daytoy ti gapuna a ni mannurat nga ilokano ket masapul met nga ipategna ti panagsuratna iti lengguahe ti ili uray no agsursurat pay iti sabali a lengguahe. kastoy ti panirigak--and this could be narrow in so many ways. and these are prejudices and biases--but i pray that they are productive prejudices and biases b/c they help me see my place--they force me to locate myself--in the bigger universe of creative writing and literature-making.
i hope that you see the same thing. about your printing my works, my good lord, go on, adingko. go on. take anything you want. i am humbled by this request. i do hope that the future writers in iluko/from iluko/on iluko will be able to get something out these works.
can you also tell them about "dangadang", the novel? b/c if they do not read it now, there are 3 more coming up and they will not have the chance to read any of them anymore. now i am smirking--laughing, in fact, b/c i am overjoyed by your commitment to our language, our people, our art. goodness gracious, please, ibabaetmo kami--ilaklak-ammokami.
naragsak a baro a tawenmo,
Manong A
mang ariel ken gayyem joel, isikik man la ditoy ti pangablaawko kadakayo, kakadua ken kakabsat, kakabagisko iti daradara a pluma ken agdardara a nakem, naragsak ken napia ken nagasat ken natalinaay a baro a tawen...! sapay ta itoy 2005 ad-adda ken ad-adu manen ti maputartayo, ti maparsuatayo a dandaniw, balbalikas, bitbitla--ta isu laeng met dayta ti kangrunaan ken adda ken adu kadatayo...! a toast kadakayo manipud 'itoy nanumo a kadua ken kabsatyo!
dear roy & joel:
ala ngarud. ipantayon a rikna, ala.
nagasgasat koma manen a baro a tawentayo amin.
Manong A
Post a Comment